Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki parafialny pw. św. Franciszka - Zabytek.pl

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki parafialny pw. św. Franciszka


kościół XIV w. Wytowno

Adres
Wytowno, 40

Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. słupski, gm. Ustka

Kościół stanowi wiejską budowlę sakralną, powstałą w średniowieczu i rozbudowaną w czasach nowożytnych.

Jest przykładem typowej dla czasu powstania i regionu murowanej architektury gotyckiej (wieża z XIV w.), neogotyckiej (zakrystia z 1880 r.) oraz tradycyjnego, budownictwa ryglowego (nawa z 2 poł. XVII w.).

Historia

Najstarsza, znana z dokumentów wzmianka o Wytownie sięga XIV wieku. Z tego samego wieku pochodzi, zachowana do dzisiaj, gotycka wieża kościoła. W 2 poł. XVII w. wzniesiono ryglową nawę świątyni. W XVIII w. kościół remontowano. W 1880 r. dobudowano dwie neogotyckie dobudówki - zakrystię i kruchtę. W 1993 r. rozebrano zakrystię, adaptując na tę funkcję dotychczasową kruchtę.

Opis

Kościół położony jest w centrum wsi, na nawsiu. Orientowany. Usytuowany na działce w kształcie nieregularnego wieloboku. Działka kościelna od południa graniczy z parcelą plebanii, od zachodu z terenem zielonym, od północy z zagrodą, a od wschodu z drogą. Po przeciwnej stronie drogi usytuowany jest zespół pałacowo-parkowy. W obrębie działki znajdował się cmentarz przykościelny. Granice obsadzone są drzewami.

Wieża kościoła jest murowana z cegły, ze wmurowanymi miejscami kamieniami. Nawa wzniesiona w konstrukcji ryglowej, z fachami wypełnionymi cegłą i otynkowanymi. Zakrystia murowana.

W bryle kościoła dominuje wieża - założona na rzucie prostokąta, trzykondygnacyjna, nakryta dachem namiotowym, przechodzącym w ośmioboczną iglicę. Od wschodu do wieży przylega nawa - tej samej co wieża szerokości, założona na rzucie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium, nakryta dachem trójspadowym. Do elewacji południowej dobudowana jest zakrystia (pierwotnie była to kruchta) - na rzucie kwadratu, nakryta dachem dwuspadowym.

Elewacje wieży rozczłonkowane są blendami oraz niewielkimi otworami okiennymi. W przyziemiu wieży znajduje się ostrołuczny, uskokowy portal. Na trzeciej kondygnacje widnieje tarcza zegarowa. W elewacjach nawy otwory okienne są prostokątne, w części zachodniej rozmieszczone w dwóch poziomach (pod i nad emporami). Nawa nie posiada dekoracji architektonicznej, jednak dekoracyjnie oddziałuje szachownica konstrukcji ryglowej oraz skontrastowanie barwy drewna z tynkowanymi polami fach.

Wnętrze kościoła jest jednoprzestrzenne, nakryte stropem z podsufitką. Przy ścianie zachodniej oraz bocznych (do połowy długości tych ścian) usytuowane są empory. Do zabytkowego wyposażenia kościoła należą m. innymi: ołtarz główny i ambona z XVII, epitafium pastora Marcina Westphala z 1680 r., witraż z namalowanym przedstawieniem Mojżesza, z XVIII w. (w oknie elewacji północnej), wotywny model okrętu z XIX w., dzwony z 1924 r., mechanizm zegarowy z 1906 r. Zachowały się także dwie pary neogotyckich drzwi wewnętrznych: z kruchty do nawy i z nawy do zakrystii. Na belce nadprożnej drzwi z nawy do zakrystii znajduje się inskrypcja: ANNO 1716 DIE (?) 15 MAI JOCHEM GURGEL ZM.

Zabytek dostępny. Kościół jest otwarty bezpośrednio przed i po nabożeństwach.

Oprac. Beata Dygulska, OT NID w Gdańsku, 03.10.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.45247, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.289508