Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Katarzyny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Katarzyny


kościół XV w. Wronki

Adres
Wronki, Sierakowska 3

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. szamotulski, gm. Wronki - miasto

Gotycki kościół parafialny we Wronkach to przykład świątyni z przełomu XV/XVI w., pierwotnie w typie halowym, z nawami bocznymi obniżonymi w XVII wieku.

Kościół zniekształcony kolejnymi przebudowami zachował widoczne w wielu elementach konstrukcji: gotycki wątek ceglany ścian w połączeniu z kamieniem, gotyckie maswerki, ostrołukowe zamknięcie okien, oszkarpowanie ścian, sklepienie krzyżowo-żebrowe. Wyposażenie kościoła niejednolite, pochodzące głównie z XVII i XVIII wieku.

Historia

Wronki wzmiankowane jako miasto w 1279 r. w związku ze sprowadzeniem dominikanów przez Przemysła II. Miasto książęce, później królewskie, od 1515 r. własność Górków. Od XVII w. własność Zofii z Herburtów Czarnkowskiej, następnie Łąckich, Dzieduszyckich i Grabowskich. Głównym ośrodkiem założenia miejskiego jest czworoboczny rynek o ośmiu wlotach ulic z narożników. Zabudowa miasta z XIX i XX wieku. Obok kościoła parafialnego, zespół klasztorny podominikański. W końcu XIX w. powstał kompleks budynków więziennych oraz zespół dworca kolejowego.

Pierwszy kościół pw. św. Katarzyny wzmiankowany był w 1298 r., a budowa obecnego kościoła na przełomie XV i XVI w. Od XVI w. użytkowany był przez protestantów. Zniszczenie pożarem miało miejsce ok. 1641 r. Następnie w 1660 r. został odbudowany i poświęcony ponownie; znacznie obniżono nawy boczne. W XIX w. kościół restaurowano.

Na pocz. XX w. rozebrano kruchtę zachodnią, przebito zewnętrzne drzwi do zakrystii (pierwotne prowadziły z nawy) i zlikwidowano wejście z nawy głównej do krypty.

W 1932 r. wyrównanie terenu cmentarza i jego podniesienie; we wnętrzu kościoła zlikwidowano ołtarze przyfilarowe, zmieniono ołtarze boczne, wymieniono posadzkę kościoła z ceglanych płyt na piaskowcowe. W latach 1954-1955 miała miejsce rekonstrukcja sklepienia krzyżowo-żebrowego w prezbiterium; wykonanie nowego ołtarza głównego.

Opis

Wronki - miasto położone na lewym brzegu rzeki Warty, na zachodnim skraju pow. szamotulskiego, przy starej drodze z Poznania na Wieleń, Czarnków i Pomorze Szczecińskie. Kościół parafialny pw. św. Katarzyny usytuowany jest na południowy-zachód od rynku, na zapleczu parcel przyrynkowych, po wschodniej stronie ul. Sierakowskiej. Cmentarz kościelny ograniczony od wschodu ul. Kościelną, a od zachodu ul. Sierakowską ma plan nieregularnego wieloboku, zwężającemu się ku południowi. Kościół otacza ścieżka procesyjna. Od ul. Sierakowskiej teren zamknięty otynkowanym, ceglanym murem z wnękami, z dwoma bramami i furtkami. Na południe od kościoła usytuowane plebania i salka katechetyczna.

Kościół murowany z cegły o wątku polskim, w połączeniu z kamieniem, na podmurówce granitowej, nieorientowany, trójnawowy, trójprzęsłowy, z dwuprzęsłowym prezbiterium równym szerokości nawy głównej zamkniętym ścianą prostą, bezwieżowy. Korpus nawowy dość krótki. Od północy przylega zakrystia. Od strony południowo-wschodniej dostawiona jest kruchta. Bryła kościoła opięta jest szkarpami. Nawy i prezbiterium wieńczą dwuspadowe dachy pokryte dachówką. Otwory okienne zamknięte są ostrym łukiem, w prezbiterium maswerkowe, półkoliście (szczyt zachodni) i odcinkiem łuku w nawach. W 1974 r. zlikwidowano kamienne opaski okienne. Fasada zachodnia bez podziałów, zniekształcona w XIX wieku, z nowszym portalem, z głównym wejściem do kościoła. Wieńczy ją trójkątny szczyt, wydzielony uskokiem, z ostrołukową lizeną o uskokowym zakończeniu z trzema małymi otynkowanymi blendami. Wschodnia ściana prezbiterium z dwoma ostrołukowymi oknami i wysoką czterouskokową szkarpą na osi dzielącą również szczyt, nieco przekształcony, w którym na dole znajdują się cztery blendy o podziałach krzyżowych, zamknięte łukiem w ośli grzbiet.

Nawa główna kościoła otwarta do bocznych ostrołukowymi profilowanymi arkadami, wspartymi na ośmiobocznych filarach. Nawa wschodnia wyraźnie szersza niż zachodnia. Łuk tęczowy, ostrołukowy. W nawach znajdują się stropy z XVIII wieku pseudokolebkowe, w prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe. Wnętrze prezbiterium nieotynkowane. Ponad drzwiami do zakrystii ostrołukowa arkada loży zamknięta u dołu pełną balustradą. Pod prezbiterium i częściowo pod pierwszym przęsłem nawy głównej wydzielona jest krypta.

Wyposażenie kościoła - ołtarz główny z lat 50. XX w. Przy tęczowych filarach znajduje się późnobarokowa ambona i chrzcielnica. Dwa analogiczne ołtarze boczne z XIX w., chór muzyczny z pełną balustradą oraz prospekt organowy z XIX w. Wnętrze kościoła dekorowane barokowymi i XIX - wiecznymi posągami. Na belce tęczowej znajduje się grupa pasyjna z renesansową Pietą z XVI w. Okna prezbiterium zdobią witraże z XX wieku.

Obiekt dostępny dla zwiedzających. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej archidiecezji poznańskiej: www.archpoznan.pl

Oprac. Teresa Palacz, OT NID w Poznaniu, 07.11.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.225847, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.55011