Historia

Budynek wzniesiono w latach 1839-41 wg projektu Karla Ferdinanda Langhnsa, ale idea budowy teatru miejskiego sięga jeszcze roku 1805. Z 1826 r. natomiast pochodzi plan tzw. „Plan zu einem Abonnement”, na podstawie którego zrealizowano ostateczny projekt. Drobna zmiana nastąpiła w 1847 r.: portyk teatru wzbogaciły rzeźby 4 muz, wykonane przez Karla Andreasa Maechtiga. W 1865 r. pożar po raz pierwszy zniszczył budynek. Odbudowa z lat 1865-67 wg projektu Karla Lüdeckego wniosła pewne zmiany: podwyższono widownię i nadscenium oraz dostawiono pawilon malarni od zach. Po kolejnym pożarze w 1871 r. odbudowę (1871-1872) poprowadzono wg zwycięskiego projektu Karla Schmidta. Rozbudowany został portyk, rozszerzono proscenium kosztem lóż balkonowych, górna loża natomiast została zastąpiona bogatą oprawą architektoniczną dla malowidła. Wystawniejszy charakter otrzymał także korpus w nowej, renesansowo-klasycystycznej formie pałacowej. Zakończenie odbudowy uświetniła premiera Wilhelma Tella 1. 10. 1877 roku. Ostatnie prace konserwatorsko-modernizacyjne przeprowadziła sp. Integer wg projektu Wiktora Jackiewicza w latach 1996-2002. Projekt wnętrz opracowała Anna Morasiewicz. W trakcie prac wymieniono m. in. więźbę dachową, klatki schodów bocznych i dostosowano widownię do ob. wymogów przeciwpożarowych. Wymieniono też częściowo dekoracje sztukatorskie, odnowiono malowidła i złocenia w całym gmachu. Dekoracje wykonała firma Artis.

Opis

Budynek klasycystyczno-renesansowy usytuowany przy jednej z najbardziej reprezentacyjnych ulic, murowany, z cegły, tynkowany, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z mezaninem nad piętrem i wywyższoną partią nadscenia, kryty dachem płaskim. Od frontu dwukondygnacyjny portyk, od tyłu parterowa dobudówka. W części środkowej widownia na planie podkowy, z pięcioma kondygnacjami lóż (pierwotnie cztery, z czasem formy lóż zróżnicowano), scena i zascenie, wokół pomieszczenia pomocnicze (m. in. garderoby, sale ćwiczeń, magazyny) oraz reprezentacyjne: westybul, foyer, kawiarnia. W traktach frontowych klatki schodowe i pomieszczenia pomocnicze. Fasada zwrócona do ul. Świdnickiej, na krótszym boku, 11.-osiowa, poprzedzona 5.-osiowym, dwukondygnacyjnym portykiem z trójkątnym szczytem. Elewacje boczne 15.-osiowe. W parterze elewacje boniowane, powyżej osie wydzielone pilastrami wielkiego porządku, o kapitelach korynckich, dźwigających belkowanie. Powyżej balustrada tralkowa. Okna prostokątne, na parterze witrynowe, na 1. piętrze obramione profilowaną opaską, zwieńczone trójkątnymi naczółkami, na poziomie mezzanina umieszczone parami, z kolumienką w porządku jońskim pomiędzy nimi.

Obiekt dostępny.

oprac. Teresa Przydróżna, OT NID we Wrocławiu, 25-11-2015 r.