Historia

Ewangelicki kościół Pamięci króla Gustawa Adolfa (Gustav-Adolf-Gedechniskirche) zbudowany został na terenie Sępolna, największego z osiedli wrocławskich, powstałych w latach dwudziestolecia międzywojennego. Sępolno budowane było od 1919 r. do lat 30. XX w., zrealizowane według koncepcji wrocławskich architektów H. Wahlicha i P. Heima. Na terenie osiedla przewidziane było wzniesienie szkoły oraz kościołów katolickiego i ewangelickiego. Było kilka propozycji lokalizacji świątyni. Zdecydowano o lokalizacji kościoła we wschodniej części osiedla, na zamknięciu szerokiego zieleńca stanowiącego główną oś kompozycyjną układu urbanistycznego. W 1927 r. ogłoszono pierwszy konkurs na projekt koncepcyjny budowy zespołu kościoła - z braku środków finansowych realizacja została odsunięta w czasie. W 1932 r. ogłoszono drugi konkurs. Pierwszą nagrodę zdobył projekt mieszkającego na Sępolnie architekta - Alberta Kemptera. Jego projekt został tym samym wybrany do realizacji.

Kamień węgielny pod budowę nowego kościoła położony został 6 listopada 1932 r, w 300. rocznicę śmierci króla szwedzkiego Gustawa Adolfa poległego w bitwie pod Lützen. Poświęcenie kościoła odbyło się 5 listopada 1933 r. Parafię przy kościele erygowano 1 kwietnia 1935 r. Dom parafialny z plebanią przy kościele wzniesiono w latach 1934-35.

Pierwotne wyposażenie kościoła było skromne - główny element ołtarza stanowił wysoki, sięgający stropu krzyż, pod którym umieszczona została ambona. Okna wypełniały witraże autorstwa Richarda Süsmutha, przedstawiające ilustracje roku kościelnego.

W czasie II wojny światowej kościół doznał tylko miejscowych uszkodzeń. W latach 50. XX w. zespół kościoła ewangelickiego adaptowano na kino „Światowid”: zamurowano otwory okienne nawy głównej, znacznie obniżono wieżę kościoła; w nawie podwieszono strop pozorny. W 1997 r. kościół zwrócono parafii ewangelicko-augsburskiej pw. św. Krzysztofa. W związku ze zmianą funkcji przeprowadzono remont obiektu.

Opis

Kościół ewangelicki Pamięci króla Gustawa Adolfa wzniesiono w północno-zachodniej części rozległej parceli, zwrócony jest fasadą na zachód, w stronę ul. Ks. S. Brzóski; po południowo-wschodniej stronie kościoła znajduje się budynek plebanii, połączony z kościołem parterowym łącznikiem.

Kościół wzniesiony na rzucie szerokiego prostokąta z niewielkimi prostokątnymi ryzalitami w partii zachodniej. Centralną część obiektu stanowi szeroka, prostokątna nawa główna. Nawy boczne znacznie węższe, w założeniu miały być oddzielone ścianami przesuwnymi. Od zachodu na osi nawy głównej znajduje się prostokątny przedsionek stanowiący podstawę wieży. W zachodnich ryzalitach usytuowano klatki schodowe. Wschodnią część obiektu stanowi dwutraktowy aneks.

Bryła kościoła jest rozczłonkowana. Korpus nawowy typu bazylikowego, nawa główna znacznie wyższa od naw bocznych i aneksu wschodniego. Wieża współcześnie została znacznie obniżona, zwieńczona żelbetową, przeszkloną konstrukcją. Elewacje opracowane w cegle, rozwiązane jako gładkie płaszczyzny pozbawione detalu architektonicznego.

Obecnie nawa główna nakryta współczesnym, podwieszanym pozornym sklepieniem. Współcześnie zaaranżowane jest wschodnie zamknięcie nawy oraz ołtarz, w którym umieszczono fragment XVIII-wiecznej (?) figury Chrystusa, pochodzącej z przydrożnego krucyfiksu z okolic Świebodzina.

Dom parafialny z plebanią wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny o prostopadłościennej bryle, elewacje pozostawione w surowej cegle.

Zabytek dostępny.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 01-12-2015 r.