Historia

Kościół pierwotnie powstał jako kaplica, prawdopodobnie na przełomie X/XI wieku. W 1149 roku nadany przez Bolesława IV Kędzierzawego klasztorowi NMP i św. Wincentego. Od roku 1368 w posiadaniu kapituły katedralnej, która dostała go w zamian za kościół Wszystkich Świętych (opactwo ołbińskie). W 1810 r. sekularyzowany, w latach 1921-39 odprawiano tu nabożeństwa w języku polskim. Znacznie zniszczony w 1945 r. Obecna świątynia pochodzi z ok. 1278-85 lub 1285-88 roku, wzniesiona jako kaplica zamkowa Henryka IV Probusa. Ok. 1330 roku przebudowana: zburzono przypory do ówczesnego poziomu terenu oraz poszerzono prezbiterium od pn.-wsch. W 1512 roku wzmiankowano polichromowany strop kasetonowy. W 1945 roku budowla została poważnie zniszczona, zabezpieczona w latach 1947-49 a odbudowywana etapami: 1957-60 wg projektu Tadeusza Kozaczewskiego, nadano nawie obecną formę wieżową, w 1968 r. odsłonięto i wyeksponowano pozostałości przypór oraz elewacje, wg projektu Edmunda Małachowicza, w latach 1983-84 odrestaurowano przyziemie.

Opis

Gotycki, ceglany kościół salowy, z kryptą. Nawa na planie 8-boku, prezbiterium prostokątne, węższe, zamknięte trójbocznie. Budowla opięta wydatnymi przyporami, mającymi wspierać nigdy nie ukończoną trzecią kondygnację, w formie obiegającej wnętrze empory wysuniętej poza linię elewacji, kryta stropem. We wnętrzu kamienna, znamienita gotycka dekoracja architektoniczna, obiegająca prezbiterium. W jej skład wchodzi dziesięć ostrołukowych, ślepych arkad sedilii oraz sakramentarium, z dekoracją maswerkową w przyłączach. Dekoracje z końca XIII wieku zamontowano wtórnie na pocz. XV w., pochodziły prawdopodobnie z rozebranej kaplicy zamkowej.

Dostęp do zabytku ograniczony. Obiekt dostępny z zewnątrz.

oprac. Teresa Przydróżna, OT NID we Wrocławiu, 19-10-2015 r.