grodzisko, st. 2 - Zabytek.pl
Adres
Włodzienin
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. głubczycki, gm. Branice
Grodzisko to mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego Płaskowyżu Głubczyckiego w dorzeczu rzeki Troi, wzbogacającym wiedzę współczesnych o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze rezydencjonalno-strażniczo-obronnym.
Usytuowanie i opis
Grodzisko zlokalizowane jest w południowej części wsi, na cyplu wysokiej, nadzalewowej terasy rzeki Troi. Od strony zachodniej obiektu przebiega droga ku granicy państwa. Obiekt wraz z ruiną kościoła góruje nad otoczeniem. Około 100 m na zachód położone jest grodzisko nr 1. Obiekt zlokalizowany jest na działkach gruntowych nr: 366, 365/3-4, 538/2.
Opis stanowiska: grodzisko składa się z dwóch członów. Główny południowy ma kształt nieregularnego owalu (z ostro zakończoną częścią południowo-wschodnią) o wymiarach plateau około 50 m x 80 m, na jego majdanie stoi ruina kościoła otoczonego cmentarzem. Od strony północnej przylega do niego drugi niższy człon w kształcie regularnego owalu 17wymiarach plateau około 20 m x 32 m. Oba człony oddziela szeroki i głęboki przekop. Od strony wschodniej obu części obiektu przebiega głęboki rów (fosa?) oddzielający grodzisko od płaszczyzny pól.
Historia
Obiekt był penetrowany powierzchniowo w końcu XIX w. przez R. Stöckela, który wykonał pomiary obiektu oraz w okresie przedwojennym przez archeologów niemieckich m.in. M. Hellmicha i G. Raschkego, i w okresie powojennym przez badaczy polskich w 1962 r. przez M. Gedla i w 1981 r. przez W. Blajera z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1970 r. rozpoznanie powierzchniowe i sondażowe grodziska wykonał dr Michał Parczewski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2012 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową prospekcję obiektu przeprowadził zespół archeologów pod kierunkiem dr Marty Połtowicz - Bobak z Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Stan i wyniki badań archeologicznych
Grodzisko zostało zarejestrowane w 1877 r. przez R. Stöckela, następnie było rozpoznawane powierzchniowo w okresie międzywojennym m.in. przez M. Hellmicha i G. Raschkego i powojennym przez M. Gedla i W. Blajera. W 1970 r. inwentaryzację obiektu i badania sondażowe przeprowadził dr M. Parczewski. W wykopach sondażowych odkrył on 5 grobów szkieletowych, a w nawarstwieniach kulturowych znalazł fragmenty średniowiecznych i nowożytnych naczyń glinianych, klucz żelazny i podkowę. W wykopie założonym wewnątrz kościoła odkrył skupisko dużych kamieni z grudkami zaprawy, a w wykopie założonym na północ od ruiny odkrył jamę, zniszczoną przez wkop grobowy, która zawierała grudki polepy, węgle drzewne oraz drobne ułamki ceramiki, o nieokreślonej chronologii. W wyniku tych prac badacz określił chronologię grodziska na okres późnośredniowieczny. W 2012 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół archeologów pod kierunkiem M. Połtowicz - Bobak wraz ze studentami z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Nie znalazła ona ruchomych zabytków archeologicznych, ale potwierdziła formę terenową tego grodziska. Pomimo widocznych zniszczeń przez różnorodne prace ziemne, obiekt czytelnie rysuje się w terenie, jest zachowany dobrze. W centrum dawnego majdanu stoi trwała ruina kościoła, wokół którego usytuowanych jest kilkadziesiąt grobów prawdopodobnie z 2 poł. XIX w. i pocz. XX w. Obszar obu części grodziska (majdan i fosa), cmentarz, i jego bezpośrednie otoczenie porośnięte jest drzewami i krzewami. W 2008 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.
Grodzisko położone jest na gruntach gminnych w południowej części Włodzienina, po wschodniej stronie drogi prowadzącej w kierunku południowym ku granicy państwa. Stoi na nim trwała ruina kościoła pw. Św. Mikołaja, świątynie otacza stary cmentarz. Po zachodniej stronie grodziska utworzono teren Parku Historycznego, a obok wiedzie trasa turystyczna.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 08.05.2020 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.7610, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.3319027