Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew greckokatolicka, ob. kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła - Zabytek.pl

cerkiew greckokatolicka, ob. kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła


kościół 1739 r. Witoroż

Adres
Witoroż, 1

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Drelów

Rzadki i cenny przykład zespołu drewnianej architektury sakralnej z końca XVIII w., składającej się z cerkwi (kościoła) z wyposażeniem i dzwonnicy oraz otoczenia.

Historia

Za datę budowy uznaje się 1739 rok. Cerkiew wzniesiono w miejscu wcześniejszej świątyni, erygowanej w 1605 r. przez Lwa Sapiehę, hetmana wielkiego litewskiego. Do 1874 r. cerkiew służyła unitom, w latach 1875-1918 była przejęta przez prawosławie, od 1919 r. - wraz z erygowaniem parafii katolickiej - została rekoncyliowana na kościół parafialny. Świątynia była odnawiana w 1900 r. i remontowana w 1924 r. (naprawa dachu), 1927 r. (malowanie wnętrza), 1946 r. (pokrycie dachu blachą), 1960 r. (wymiana podwalin i podmurówki), 1965 r. (nowa wieżyczka na sygnaturkę) i 1982 r. (odnowienie wnętrza). Kolejne remonty, modernizacje i porządkowanie otoczenia prowadzono w ostatnich latach. Na XVIII w. jest datowana drewniana dzwonnica usytuowana na osi fasady kościoła, pełniąca jednocześnie funkcję furty.

Opis

Kościół - d. cerkiew unicka - usytuowany w południowej części wsi, na zamknięciu osi głównej drogi. Wzniesiony z drewnianych bali w konstrukcji zrębowej wspartej na podmurówce i wzmocnionej lisicami. Świątynia jednonawowa, nieorientowana, zwrócona prezbiterium na południe. Do prawie kwadratowej nawy przylega węższe prezbiterium, po jego bokach znajdują się zakrystia i skarbczyk, dopełniające prostokątny kształt rzutu budowli. Od północy niewielka kruchta otoczona podcieniem wspartym na ośmiu słupach, analogiczny podcień towarzyszy ścianie zamykającej prezbiterium. Elewacja frontowa jednoosiowa, gładka, z ozdobnie szalowanym szczytem, ukośnym okienkiem i krzyżem na osi (powtórzonym na szczycie prezbiterium i kruchty). Wszystkie elewacje oszalowane pionowo deskami z listwowaniem. Prostokątne okna nawy i prezbiterium umieszczone na jednym poziomie. Zrąb budowli wieńczy wydatny gzyms, zdublowany na ścianach prezbiterium. Dach kryty gontem, nad nawą i prezbiterium dwuspadowy, analogiczny nad kruchtą, ale przedłużony trójpołaciowo na podcień. W kalenicę nawy wbudowana neobarokowa sygnaturka obita miedzianą blachą. We wnętrzu ołtarz główny i dwa ołtarze boczne w formie neobarokowej oraz z dwudziestowiecznym i starszym wystrojem. Naprzeciw, nad nawą, nadwieszony chór muzyczny. Drewniana dzwonnica w konstrukcji słupowo-ramowej, obitej pionowo deskami z listwowaniem. Budowla dwukondygnacyjna, z asymetryczną furtą i sienią przechodnią na parterze oraz z parami prostokątnych otworów na górnej kondygnacji. Dach dzwonnicy czterospadowy, pokryty blachą, z czterema jednospadowymi daszkami okapowymi nad szerszym parterem.

Dostęp do obiektu ograniczony. Możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem.

Oprac. Jan Niedźwiedź, OT NID w Lublinie, 24.09.2014 r.

 

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: ludowy

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.5838, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.327950