Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałacyk myśliwski Habsburgów, ob. schronisko turystyczne - Zabytek.pl

pałacyk myśliwski Habsburgów, ob. schronisko turystyczne


budynek mieszkalny 1897 r. Wisła

Adres
Wisła, Lipowa 4a

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. cieszyński, gm. Wisła

Obiekt stanowi cenny przykład myśliwskiego budownictwa rezydencjonalnego, charakterystycznego dla XIX-wiecznych terenów Wisły będących miejscem polowań lokalnej arystokracji.

Pałacyk myśliwski, jako część dóbr Komory Cieszyńskiej powstał z inicjatywy arcyksięcia Fryderyka Habsburga, a w jego progach gościło wiele znamienitych postaci z cesarzem Niemiec Wilhelmem II na czele. Obecnie obiekt stanowi atrakcję turystyczną miejscowości, jako część Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego oraz Szlaku Habsburgów.

Historia

Położona w malowniczym krajobrazie Beskidu Śląskiego polana Przysłup od pocz. XIX w. stanowiła miejsce licznych wypraw łowieckich. Teren Wisły, jako część Komory Cieszyńskiej, stanowił od 1653 r. dobra rodu Habsburgów. Znany ze swojego zamiłowania do polowań arcyksiążę Albrecht Habsburg w latach 50. XIX w. podejmuje decyzję o założeniu na polanie bazy myśliwskiej, czego bezpośrednią konsekwencją jest budowa niewielkiej leśniczówki stanowiącej obecnie Izbę Leśną. Wybór omawianej lokalizacji nie był przypadkowy, w 1853 r. na jednej z wypraw hrabia Braid z Wiednia ustrzelił dwa głuszce o hodowlę, których oparto tutejszą gospodarkę leśną. Ze względu na częstotliwość oraz coraz liczniejsze wyprawy arystokracji budynek rzeczowej leśniczówki nie mieści przybyłych gości. Arcyksiążę Fryderyk, ówczesny właściciel podejmuje w 1897 r. decyzję o rozpoczęciu budowy nowej leśniczówki zwanej dalej pałacykiem myśliwskim. Projekt obiektu wykonał zapewne Albin Teodor Prokop, główny architekt Urzędu Budowlanego przy Komorze Cieszyńskiej. Nowy obiekt utrzymany w stylu alpejskim zostaje oddany do użytku w 1898 r. Na pocz. XX w. stanowi miejsce odwiedzin licznych przedstawicieli władz państwowych w postaci m.in. cesarza Austrii Karol oraz cesarz Niemiec Wilhelm II. Po raz ostatni Franciszek poluje w tutejszych lasach w 1916 r., niespełna dwa lata później po upadku monarchii austro-węgierskiej w nocy z 12 na 13 listopada obiekt zostaje uszkodzony podczas plądrowania góralskich zbójników. W 1918 r. dobra Habsburgów przechodzą na własność skarbu państwa, na Śląsku Cieszyńskim władzę sprawuje Cieszyńska Rada Narodowa. Od 1923 r. pałacyk dzierżawi Górnośląski Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, który po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych, przekształca obiekt na schronisko turystyczne otwarte oficjalnie w 1925 r. II wojna światowa nie przyniosła większych zniszczeń, obiekt stanowił wówczas siedzibę wojsk niemieckich. W latach 50. XX w. po przywróceniu funkcji turystycznych pałacykiem zarządza Cieszyński Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W latach 70. XX w. tutejszy Oddział PTTK podejmuje decyzję o budowie większego, murowanego obiektu. Prace budowlane prowadzono w latach 1973-1979 r., pałacyk pełnił wówczas funkcję hotelu robotniczego. Pozostawiony bez opieki ulegał stopniowej degradacji, czego konsekwencją była decyzja o jego rozbiórce i przeznaczeniu na opał w 1984 r. W związku ze sprzeciwem lokalnej społeczności oraz działaniom utworzonego 5 marca 1984 r. Społecznego Komitetu Przeniesienia Schroniska z Baraniej Góry, obiekt rozebrano i zrekonstruowano w 1986 r. na terenie Wisły oddając pod zarząd tutejszemu Oddziałowi PTTK.

Opis

Położony pierwotnie w obrębie malowniczej polany Beskidu Śląskiego obiekt po przeniesieniu i rekonstrukcji usytuowano na niewielkiej działce w północnej części Wisły przy ul. Lipowej 4a, pomiędzy stacją PKP a przepływającą przez miasto rzeką.

Utrzymany w stylu alpejskim pałacyk myśliwski wzniesiono w konstrukcji zrębowej. Posadowiony na wydatnej kamiennej podmurówce z oknami piwnicznymi obiekt charakteryzuje się zwartą bryła nakrytą dachem półszczytowym z naczółkami. Jest to jednopiętrowy budynek z użytkowym poddaszem z charakterystycznym elementem w postaci wspartej na kroksztynach otwartej galerii widokowej na wysokości piętra, przebiegającej wzdłuż wszystkich elewacji. Obiekt posiada bogaty detal snycerski widoczny w profilowanych kroksztynach, szczegółowo opracowanych opaskach okiennych oraz detalu balustrady. Główne wejście usytuowane w 3-ciej osi elewacji południowo-zachodniej poprzedzone jest schodami zewnętrznymi z kamiennymi stopniami i drewnianą balustradą powtarzającą motywy zastosowane w obrębie galerii. We wnętrzu zachowany jest pierwotny układ pomieszczeń, na uwagę zasługują drewniane stropy.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, więcej informacji na stronie http://www.pttk.wisla.pl/index.html

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 08-12-2015 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.95192