Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki pw. Chrystusa Króla - Zabytek.pl

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki pw. Chrystusa Króla


kościół 1689 r. Wielin

Adres
Wielin

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. koszaliński, gm. Polanów - obszar wiejski

Przykład niewielkiego, salowego kościoła wiejskiego, wzniesionego w 2 poł.XVII wieku, w tradycyjnej technice ryglowej.

Kościół zachował oryginalną formę architektoniczną (z wieżą wyprowadzoną z korpusu), ryglową konstrukcję ścian oraz zabytkowe (barokowe - ludowe) wyposażenie wnętrza.

Historia

Kościół wybudowany został w 1689 r., o czym świadczą dwie tablice inskrypcyjne oraz typ ryglowej konstrukcji ścian (bez zastrzałów). Fundatorem ewangelickiej świątyni była rodzina von Natzmer, która od 1 poł. XVII w. (aż do poł. XIX w.) była właścicielem wsi. Na przełomie XVII/XVIII w. kościół został uposażony w ołtarz, ambonę i lożę kolatorską. W 1914 r. świątynia została odrestaurowana, a datę remontu umieszczono na chorągiewce hełmu wieży. Już 28.11.1945 r. obiekt został poświęcony jako świątynia rzymsko katolicka pw. Chrystusa Króla, należąca do parafii w Polanowie. Po II wojnie światowej kościół był kilkakrotnie remontowany i konserwowany: m.in. wzmocniono konstrukcję ryglowych ścian i dachu, wymieniono pokrycie oraz odrestaurowano zabytkowe wyposażenie.

Opis

Kościół pw. Chrystusa Króla zlokalizowany jest w płd.-zachodniej części wsi (pośrodku nawsia), na wyraźnym wyniesieniu terenu z zadrzewionymi skarpami, w obrębie historycznego cmentarza. Świątynia orientowana na osi SW - NE, salowa (z wieżą w korpusie), w typie regionalnego budownictwa ryglowego. Nawa założona została na planie prostokąta, z trójbocznym zamknięciem od wschodu, o wymiarach całkowitych 17 x 7 m, prostopadłościenna, nakryta dachem dwuspadowym. Wieża wyprowadzona z zachodniej części korpusu, trzykondygnacyjna, nakryta hełmem ostrosłupowym, zwieńczona metalową iglicą (kula + chorągiewka + krzyż). Ściany o konstrukcji ryglowej (szkieletowej), z ceglanym wypełnieniem oraz tynkowanymi i bielonymi polami międzyryglowymi. Drewniany szkielet konstrukcyjny nawy składa się z rytmicznie rozmieszczonych słupów, osadzonych dołem na podwalinach, spiętych od góry oczepami i połączonych trzema poziomami rygli; całość wykonana bez użycia zastrzałów. Ściana zachodnia murowana z cegły ceramicznej, tynkowana . W obrębie trzeciej kondygnacji wieży (dzwonnicy) znajduje się wewnętrza konstrukcja szkieletowa. Strop nad nawą drewniany, belkowy nagi, z przyściennymi mieczami. Więźba dachowa o konstrukcji krokwiowo-jętkowej, z wiatrownicami w połaci północnej. Pokrycie dachów stanowi drewniany gont. Elewacje o regularnych podziałach osiowych (ściany długie 3-osiowe, szczytowe 1-osiowe), akcentowane czarno-białą szachownicą „rysunku” konstrukcji ryglowej. Pośrodku elewacji wieżowej ryzalit pozorny, opięty pilastrami z kolistą blendą nad wejściem. W szczycie wschodnim umieszczona herbowa tablica fundacyjna z 1698 r. Wnętrze sali kościelnej zachowało pierwotne rozplanowanie, opięte od wschodu lożą kolatorską (na spiralnych słupach), z centralnie umieszczonym ołtarzem, a od zachodu emporą organową osadzona na dwóch słupach. Kościół w Wielinie posiada zabytkowe wyposażenie z przełomu XVII/XVIII wiek, o wysokich wartościach artystycznych i snycerskich, określanych jako „ludowy barok”. Są to ołtarz główny, loża kolatorska, ambona - całość wykonana z drewna, o bogatej ornamentyce figuralnej, roślinnej i architektonicznej.

Obiekt dostępny z zewnątrz. Możliwość zwiedzania wnętrza za zgodą księdza proboszcza.

Oprac. Waldemar Witek, OT NID Szczecin, 27.04.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  szachulcowe

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.111963, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.424700