Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

pałac


pałac 1. poł. XIX w. Werbkowice

Adres
Werbkowice, Parkowa 6

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice

Interesujący przykład założenia rezydencjonalnego z pałacem z k.XIX w., powstałym w wyniku rozbudowy wcześniejszego, klasycystycznego dworku oraz towarzyszącą mu zabudową i rozległym parkiem.

Historia

Obecny zespół pałacowo-parkowy powstał na miejscu wcześniejszych siedzib szlacheckich wzmiankowanych od 2. poł. XVI w. Dobra należały do wielu, często zmieniających się, właścicieli, m.in. z rodu: Wiśniowskich, Łaszczów, Sapiehów, Gołuchowskich. W 1793 r. zakupił je Adam Szydłowski, sędzia powiatu hrubieszowskiego, który przed 1836 r. wzniósł tu murowany klasycystyczny dworek. W 1842 r. majątek po ojcu odziedziczył Antoni Szydłowski, który utworzył tu owczarnię należącą do najstarszych i największych w Królestwie Polskim. Być może przebudowa dworu na pałac rozpoczęta została w k. XIX w. i zakończona przez kolejnych właścicieli, którymi byli - od 1902 r. Edward Chrzanowski z Moroczyna, a od 1908 r. jego córka Teresa, żona Wincentego Rulikowskiego. Z dawnego dworu pozostawiono część środkową, zaś partie boczne zostały podwyższono, tworząc dwa potężne skrzydła. Od północy dobudowano parterowe skrzydło (zapewne kuchnia), które połączono murem i bramą ze stojącą obok oficyną. Po upaństwowieniu majątku w 1946 r. pałac był siedzibą różnych instytucji. Od 1968 r. zespół pałacowy i folwarczny jest użytkowany przez Rolniczy Zakład Doświadczalny. Pałac uszkodzony w czasie obu wojen światowych, remontowany (ze znacznym przekształceniem wnętrz) w latach: 1952, 1980, 1988.

Opis

Zespół pałacowo-parkowy położony jest na wysokiej wierzchowinie rzeki Huczwy, na południowo-zachodnim krańcu osady, po południowej stronie szosy Zamość - Hrubieszów - obejmuje pałac, rządcówkę, oficynę, bramę i park oraz pozostałości (kolumny) po nieistniejącej już stajni.

Pałac o cechach klasycystycznych, elewacją frontową zwrócony na wschód. Wzniesiony na planie składającym się z parterowej części środkowej i piętrowych - ustawionych prostopadle - skrzydeł bocznych. Od północy przylega wydłużone skrzydło parterowe, wysunięte przed elewację ogrodową. Układ wnętrza w części środkowej dwutraktowy, w skrzydłach piętrowych trzytraktowy (znacznie przekształcony). Pałac zbudowany z cegły, otynkowany, między kondygnacjami drewniane stropy belkowe, nad częścią piwnic sklepienia kolebkowe. Dachy pokryte blachą: nad częścią środkową dwuspadowy, nad skrzydłami bocznymi czterospadowe. Elewacja frontowa kilkunastoosiowa, trójczłonowa. Część środkowa parterowa, pięcioosiowa, z czterokolumnowym portykiem wgłębnym, pod którym otwory okienne i wejściowe w narożach. Skrzydła boczne piętrowe, trójosiowe, o osiach środkowych zaakcentowanych blendami okiennymi i arkadowymi w dekoracyjnych obramieniach, podzielone gzymsami kordonowymi i zwieńczone uproszczonym belkowaniem z fryzem konsolkowym, naroża ujęte pilastrami. Otwory okienne prostokątne, otoczone profilowanymi opaskami z konsolkami podtrzymującymi gzymsy. Elewacja południowa o podobnych podziałach i detalu; elewacja tylna ukształtowana analogicznie do frontowej, lecz ze zredukowanym detalem architektonicznym. Pałac pozbawiony dawnego wystroju i wyposażenia. Oficyna mieszkalna usytuowana równolegle do północnego skrzydła pałacu, z którym połączona bramą i fragmentem ogrodzenia. Wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta, parterowa, o dwutraktowym, wielodzielnym układzie wnętrza, murowana, nakryta dachem dwuspadowym. Elewacje oficyny, bramy i ogrodzenia od strony dziedzińca o podziałach i wystroju architektonicznym ujednoliconym z fasadą pałacu. Rządcówka wzniesiona zapewne w 2. poł. XVIII w., przekształcona w k. XIX w., usytuowana w pobliżu pałacu. Założona na planie zbliżonym do kwadratu, parterowa z mieszkalnym poddaszem, częściowo podpiwniczona. Pierwotnie o trójdzielnym, trzytraktowym układzie pomieszczeń. Murowana z cegły, otynkowana, nakryta dachem mansardowym z naczółkowym z naczółkami. Elewacje o podziałach ramowo-lizenowych ze śladami d. otworów okiennych. Park składa się z części przypałacowej o osiowym układzie, ograniczonej szpalerami drzew, z aleją dojazdową i obszernym gazonem od frontu i niewielkim salonem ogrodowym od tyłu oraz - położonej na południowy zachód - części o naturalnym charakterze leśnym - tzw. dąbrowy, gdzie pierwotnie znajdował się zwierzyniec otoczony aleją spacerową.

Zabytek dostępny częściowo.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 12.01.2015 r.

 

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.39119, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.353086