Historia

Kościół w Warcie zbudowany został ok. 1340 r. Wzniesiono go na miejscu starszej, drewnianej budowli, spalonej w czasie najazdu krzyżackiego w 1331 r. W XVII w. na skutek pożaru świątynię przebudowano: mi. obniżono mury i przekształcono jej wnętrze. Na pocz. XX w. podwyższono wieżę.

Opis

Kościół parafialny położony jest w centrum Warty, w pobliżu południowo-zachodniego narożnika rynku. Otoczony jest murowanym ogrodzeniem. Orientowany. Świątynia o trójnawowym układzie w zrębie gotycka, wnętrza po przebudowie w XVII w. mają charakter barokowy. Zbudowany jest z cegły, ściany oszkarpowane, elewacje zewnętrzne pozostały nieotynkowane. Ma formę pseudobazyliki o trzech nawach z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Korpus o czterech przęsłach przechodzi w węższe dwuprzęsłowe prezbiterium. Nawy boczne otwarte zostały do nawy głównej arkadowymi otworami opartymi na czworościennych filarach. Od strony północnej do bryły głównej przylega czworoboczna wieża, a do prezbiterium zakrystia. Sklepienia kolebkowe z lunetami i kolebkowo-krzyżowe w nawach bocznych. Dachy dwuspadowe, więźba dachowa drewniana. Elewacje kościoła nie posiadają bogatego detalu, na uwagę zasługują gotyckie portale z formowanej cegły oraz blendy w partii prezbiterium i w szczycie elewacji zachodniej. Najcenniejszym zabytkiem w kościele jest słynne Wniebowzięcie NMP z Warty. Jest to pochodzący z pocz. XVI w. tryptyk powstały w warsztacie wielkopolskim. Składa się z obrazu środkowego (scena tytułowa), dwóch skrzydeł z sześcioma malowanymi obustronnie kwaterami (cykle „Radości Marii”, „Męka Chrystusa”) oraz trzyczęściowej predelli (MB ze świętymi). Dzieło to przez dłuższy czas znajdowało się w MN w Warszawie. Ze względu na zły stan zachowania w latach 1993-1998 poddane zostało gruntownej konserwacji. Po wieloletnich staraniach wróciło do Warty i jest eksponowane w kościele.

Zabytek dostępny dla zwiedzających cały rok, wnętrze można zwiedzać po uprzednim uzgodnieniu z ks. proboszczem.

Oprac. Anna Michalska, NID OT w Łodzi, 30.10.2014 r.