Historia

Być może już w XIII w. istniała w tym miejscu strażnica. W XV stuleciu wzniesiono kamienny zamek. Jak się przypuszcza, na pocz. XV w. zamek jeszcze nie istniał, ponieważ nie został wymieniony w nadaniu lennym z 1407 roku. Podobno pierwszym znanym właścicielem zamku był w XV w. rycerz Burgold von Stiebitz. Informacja ta budzi poważne wątpliwości niektórych badaczy. Wiadomo na pewno, że Warta Bolesławiecka już w XIV w. stanowiła gniazdo rycerskie (wymieniani rycerze: w 1340 r. - Hentschelinus de Wartha, w 1370 r. - bracia Wikhold i Kuntschke „z Warty”, w 1397 r. - kuzyni Kuntschke i Hannos, nie ustalono jednak, z jakiego rycerskiego rodu się wywodzili). Znaczenie zamku zmalało po 1540 r., kiedy ówcześni właściciele dóbr - Zedlitzowie - wybudowali w Warcie Bolesławieckiej nową siedzibę. W 1579 r. zamek był jeszcze zamieszkany, ale wkrótce został opuszczony i popadł w ruinę.

Opis

Stanowisko archeologiczne znajduje się na Pogórzu Kaczawskim, na południowy zachód od wsi, przy polnej drodze, na skraju lasu, nad Złotym Potokiem.

Do dziś zachowały się kilkumetrowe fragmenty murów, wały i fosa.

W wyniku lustracji i badań powierzchniowych udało się wstępnie ustalić pierwotny wygląd zamku. Niemal kwadratowe (19 x 21,5 m) założenie zlokalizowano na dnie doliny potoku, na sztucznym nasypie otoczonym wałami i fosą. Wejście do zamku prowadziło zapewne od północy. Jak można sądzić, wewnątrz znajdował się drewniany budynek mieszkalny przylegający do muru zachodniego (zachowały się gniazda po belkach stropowych, okienko szczelinowe i ślady tynku). Mur wzniesiono z bloków piaskowca.

Zabytek dostępny. Zamek znajduje się na trasie Złotego Szlaku Rowerowego.

Oprac. Donata Trenkler, OT NID we Wrocławiu, 14.09.2014 r.