Wraz z otaczającymi zabudowaniami gospodarczymi jest rzadkim i cennym przykładem zachowanego w całości, jednorodnego kompleksu mieszkalno-folwarcznego doby nowożytnej, związanego ponadto z jednym z najważniejszych śląskich rodów możnowładczych - von Zedlitz.

Historia

Dwór, wzniesiony przed 1540 r. na wschód od średniowiecznego zamku zapewne dla rodu von Kittlitz. Pierwotnie stosunkowo skromny, został rozbudowany ok. 1540-41 przez Hansa von Zedlitza o skrzydło wschodnie oraz ok. 1612 r. z inicjatywy Abrahama von Sommerfelda, kiedy dodano skrzydło północne. W 2 poł. XVIII w. barokowa modernizacja obejmująca głównie wnętrza, na przełomie XIX/XX w. remont i rekonstrukcja dekoracji sgraffitowej. Obiekt po 1945 częściowo użytkowany, w latach siedemdziesiątych XX w. opuszczony popadł w ruinę. W otaczającym folwarku ulokowano PGR. Zespół zakupiony w pocz. XXI w. przez prywatnego nabywcę został poddany kilkuletniemu generalnemu remontowi. W zabudowaniach folwarku funkcjonuje gospodarstwo rolne, prowadzone przez właściciela dworu.

Opis

Obiekt usytuowany w południowo-zachodniej części wsi. Wzniesiony na planie litery „C” o ramionach skierowanych ku zachodowi, murowany z kamienia łamanego z domieszka cegły. Bryła trójelementowa, złożona z korpusu i dwóch skrzydeł zakomponowanych wokół otwartego trapezoidalnego dziedzińca. Otoczona od północy, wschodu i południa stawem pełniącym funkcję fosy, przez który przerzucono od wschodu dwuprzęsłowy kamienny most. Obiekt dwukondygnacyjny, z manierystycznymi szczytami z pocz. XVII w., zwieńczony wysokimi dwuspadowymi dachami. Najstarsze skrzydło południowe z centralnym ryzalitem od południa, jednotraktowe, z dawną sienią pośrodku i pomieszczeniami po obu jej stronach przesklepionymi kolebą z lunetami. Skrzydło północne jednotraktowe, z dwukondygnacyjnym ryzalitem od wschodu, przykryte drewnianymi stropami, w drugiej kondygnacji reprezentacyjna sala. Od strony dziedzińca dostawiony dodatkowy trakt klatki schodowej (z 2 poł. XVIII w.) Korpus dwutraktowy, od południa wysunięty ryzalitowo w kierunku wschodnim i z krętą klatką schodową w tylnym trakcie, od północy z łącznikiem mieszczącym sień, skomunikowaną z klatką schodową skrzydła północnego. Na fasadzie renesansowa dekoracja sgraffitowa (z XVI/XVII w.) oraz jej rekonstrukcja (z przełomu XIX/XX w.). Bogaty renesansowy detal: prostokątne fasciowe obramienia okienne, profilowane, proste i z rozetami oraz m.in. z datą 1541 w ryzalicie fasady, W fasadzie barokowy portal głównego wejścia (XVIII w.), z ukośnymi pilastrami, konsolami i wolutowym naczółkiem. Wewnątrz kilka zdobionych portali, m.in. z inskrypcją i datą 1540 w skrzydle wschodnim.

Do północno-wschodniego narożnika dworu dostawiony dwukondygnacyjny budynek bramny (z XVI w.), nakryty dwuspadowym dachem z powiekami, będący łącznikiem między dworem i oficynami. Na północny wschód podwórze folwarczne z zespołem oficyn (z XVI-XVII w., modernizowanych w XVIII-XIX w.), dwukondygnacyjnych, dwutraktowych, z przyziemiem sklepionym kolebkami, oraz kolebkami z lunetami; obecne pomieszczenia z centralnymi filarami, o sklepieniach krzyżowych i żaglastych na gurtach. Zachowane kamienne, fasciowe obramienia okienne i drzwiowe (z przełomu XVI/XVII w.). Na południe od dworu park z reliktami średniowiecznego zamku na peryferiach.

Obiekt dostępny wyłącznie z zewnątrz.

Oprac. Piotr Roczek, 11.06.2015 r.