Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Szkoła Podstawowa nr 2 - Zabytek.pl

Szkoła Podstawowa nr 2


budynek użyteczności publicznej 1901 - 1905 Wałcz

Adres
Wałcz, M. Konopnickiej 2

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. wałecki, gm. Wałcz (gm. miejska)

Gmach szkoły odznacza się dużymi walorami architektonicznym – malowniczą bryłą i bogatym detalem elewacji.

Stanowi jeden z widocznych akcentów architektonicznych śródmieścia Wałcza. Wewnątrz zachowały się interesujące malowidła przedstawiające sceny z bajek.

Historia

Na początku XX w. obie wałeckie szkoły powszechne – katolicka i ewangelicka – mieściły się w zrujnowanych budynkach. W 1901 r. z inicjatywy burmistrza Müllera zapadła decyzja o budowie nowego gmachu szkolnego zlokalizowanego na tzw. Górze Mniszej, należącej niegdyś do jezuitów oraz częściowo na dawnym cmentarzu przy ob. ul. Konopnickiej. Autorem projektu był wybrany w drodze konkursu architekt Max Schönberg z Lipska, któremu wypłacono 15 tys. marek. Koszt całej inwestycji obliczono na 300 tys. marek. Prace budowlane rozpoczęto we wrześniu 1902 r., akt erekcyjny wmurowano w 1903 r. Nadzór techniczny nad budową pełnił budowniczy powiatowy Rambeau z Wałcza, pracami murarskimi kierował mistrz murarski Karl Briese, ciesielskimi mistrz ciesielski Doege – obaj również z Wałcza. Poświęcenie szkoły odbyło się 1 października 1905 r. Nowy gmach wyposażony był w parową instalację c.o. oraz oświetlenie gazowe. Przed 1 wojną światową w budynku mieściła się szkoła ćwiczeń dla Seminarium Nauczycielskiego w Wałczu.  Po 1918 r. działała nadal szkoła powszechna – w skrzydle wschodnim ewangelicka, w części środkowej – żydowska, w skrzydle zachodnim – katolicka. W 1945 r. w budynku rozpoczęła swą działalność polska szkoła powszechna. Obecnie mieści się tu Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum nr 2. W latach powojennych rozebrano historyczne ogrodzenie, a w 1968 r. skuto malowidła – pejzaż w sieni od wschodu i scena z bajki w sieni środkowej. W 1993 r. wykonano remont dachu, a w latach 2003-2004 – gruntowny remont całego budynku (elewacji i wnętrz).   

Opis

Budynek szkoły usytuowany jest w centrum Wałcza, na północ od placu Wolności (dawnego rynku), niedaleko od zachodniego brzegu jeziora Raduń. Trójkątną działkę szkolną ograniczają ulice Konopnickiej (od pn), Szkolna (od pd-wsch.) i Chłodna (od pd.-zach.). Budynek położony na niewielkim wzniesieniu zwanym Górą Mniszą, zwrócony jest elewacją frontową  w stronę północno-wschodnią, ku narożnikowi ulic Konopnickiej i Szkolnej, w którym usytuowano bramę prowadząca na obszerny plac poprzedzający fasadę gmachu.  Za budynkiem rozciąga się boisko szkolne, na przedłużeniu skrzydła od ul. Szkolnej zbudowano w latach 90. XX w. salę gimnastyczna skomunikowana z gmachem głównym za pośrednictwem łącznika.  

Budynek w formach inspirowanych tzw. renesansem niemieckim, wzniesiony na rzucie zbliżonym do litery L, złożony jest z korpusu głównego oraz skrzydła bocznego od strony ul. Szkolnej. Dwupiętrowy z wysokim podpiwniczeniem, składa się z kilku wyodrębnionych części nakrytych osobnymi, dachami, tworzących malowniczą i nieregularna bryłę. Korpus główny w części zach. nakryty poprzecznie usytuowanym dachem naczółkowym, w części środkowej i wschodniej – niższymi dachami trój i dwuspadowym o kalenicy równoległej do fasady. Oddzielona szczytem od korpusu część narożna nakryta niższym od pozostałych dachem trójspadowym. W narożnik skrzydła bocznego wtopiona wieloboczna wieża, zwieńczona neobarokowym hełmem. Nad skrzydłem w części głównej wysoki czterospadowy dach, w części południowej – niższy od niego dach trójspadowy.

Budynek murowany z cegły, otynkowany, z cokołem oblicowanym ciosami granitowymi, i obramieniami otworów z czerwonego piaskowca, dach pokryty dachówką ceramiczną. Elewacje asymetryczne, dzięki zastosowaniu kamiennego detalu kontrastującego z powierzchnią tynku (po ostatnim remoncie obecnie piaskowo-żółtą) odznaczają się barwnością. Granitowy cokół zróżnicowany pod względem wysokości, okna szerokie, trójdzielne, na parterze zamknięte łukiem pełnym, na dwóch wyższych kondygnacjach prosto, na II piętrze z nadprożem ozdobionym zarysem łuku kotarowego. We frontowej i tylnej elewacji korpusu głównego rozmieszczone dwa wejścia do budynku, zaakcentowane kamiennymi neorenesansowymi portalami o rozglifionych ościeżach z konchowo zamkniętymi niszami i półkolistym nadświetlu oddzielonym gzymsem impostowym. Główne wejście usytuowane w części narożnej, poprzedzone rodzajem otwartego z dwóch stron, sklepionego podcienia o narożu wspartym na przysadzistej granitowej kolumnie. Wszystkie wejścia poprzedzone granitowymi stopniami, przed wejściami frontowymi ujętymi żelazną ozdobną barierą. Zachowana ozdobna stolarka drzwi wejściowych, klepkowych, nabijanych ćwiekami i wzmocnionych kowalskimi okuciami.  Wnętrze korpusu głównego dwu- i półtraktowe z trzema klatkami schodowymi, wnętrze skrzydła w części środkowej dwu- i półtraktowe, w skrajnych partiach półtora traktowe, z klatką schodową usytuowaną wewnątrz trójbocznego ryzalitu przechodzącego nad ostatnią kondygnacja w wieżę. Wszystkie klatki granitowe. W korpusie głównym, w sieni na parterze zachowane dwa malowidła – sceny z bajek „Jaś i Małgosia” oraz Królewna Śnieżka”. W hallach na wyższych kondygnacjach widoczne napisy – sentencje w języku niemieckim, wykonane gotyckim pismem.   

Obiekt dostępny za zgodą dyrekcji szkoły.

Opr. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 02-07-2018 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Tadeusz Rzepka.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: neorenesansowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.117159, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.417653