Historia

Las Kabacki stanowiący część dawnych Lasów Chojnowskich rozciągających się niegdyś od południowych granic Warszawy aż po Górę Kalwarię historycznie jest pozostałością pradawnej Puszczy Mazowieckiej. Począwszy od XVII w. wchodził w skład dóbr wilanowskich, które były w posiadaniu Sobieskich, a następnie Potockich i Branickich. Przez ten cały czas był on wykorzystywany gospodarczo, największe jednak wycinki drzew nastąpiły w wieku XX  - podczas obu wojen oraz w okresie międzywojennym (w latach 1927-37 wycięto 95 ha drzewostanu). Hrabia Adam Branicki odsprzedał go w 1938 (z inicjatywy Stefana Starzyńskiego) Zarządowi Miasta Stołecznego Warszawy z przeznaczeniem na publiczne użytkowanie. Na skutek ogromnej wycinki drzew w okresie 1938-48 kiedy to powierzchnia zmniejszyła się aż o 64% zaniechano wyrębu aż do 1979 r., a w 1980 utworzono rezerwat.

Na terenie Lasu Kabackiego zlokalizowane były budynki związane z gospodarką leśną. Najważniejszym z nich, zachowanych do dni dzisiejszego, jest powstała ok. 1890 r. leśniczówka położona na terenie dawnego leśnictwa Kabaty. Miała ona dwojaką funkcję – z jednej strony stanowią mieszkanie leśniczego, z drugiej zaś część budynku wykorzystywana była na biuro (ta funkcja zachowana jest do dnia dzisiejszego).

Opis

Leśniczówka położona jest w pobliżu Skarpy Powsińskiej i Powsina, na wschodnim krańcu rezerwatu przyrody „Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego”, na wzniesieniu terenu. Wielobudynkowe gospodarstwo otoczone jest płotem z siatki, leśniczówka niskim płotem drewnianym. Wykonana jest z drewna, w konstrukcji zrębowej, szalowana poziomymi deskami, posadowiona na ceglanej podmurówce, z murowaną z cegły obustronnie tynkowaną dobudówką od strony północnej. Budynek rozplanowany na rzucie prostokąta, z werandami po stronie południowej i zachodniej, z wtórną dobudówką na planie prostokąta. Układ wnętrza szeregowy, dwutraktowy, pięcioosiowy. Bryła zwarta, jednokondygnacyjna z użytkowym poddaszem nakryta dachem naczółkowym o konstrukcji krokwiowo-jętkowej, z gankiem od strony południowej nakrytym dachem dwuspadowym, dobudówki pulpitowymi. Wszystkie dachy kryte eternitem.

Elewacje są w kolorze naturalnego drewna, z węgłami ozdobnie oszalowanymi pionowymi profilowanymi deskami. Frontowa elewacja jest symetryczna, pozostałe asymetryczne.

Wnętrze budynku przekształcone w nieznacznym stopniu. Ściany wewnętrzne są otynkowane i malowane farbami klejowymi, podłogi deskowe lub cementowe, sufit na belkach stropowych, częściowo zamknięty. Zachowany tradycyjny system ogniowy (kaflowe piece i kuchnie), ramowo-płycinowa stolarka drzwiowa i ościeżnicowa stolarka okienna. Na poddasze prowadzą drewniane schody policowe.

Obiekt dostępny jedynie po uprzednim umówieniu się z właścicielem.

oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 20-07-2017 r.