kurhan, st. 2 - Zabytek.pl
Adres
Typin
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Tomaszów Lubelski
Spośród innych kopców wyróżnia go: lokalizacja na kulminacji wyniesienia i w miarę dobry stan zachowania.
Usytuowanie i opis
Kurhan znajduje się w południowo-wschodniej części wsi, około 1 km w linii prostej na północ od wschodniego krańca wsi Typin i około 200 m na wschód od granicy lasu Bukowiec. Usytuowany jest na kulminacji garbu terenowego o wysokości 288.12 m n.p.m., na terenie pól użytkowanych rolniczo, przecięty drogą polną. Kurhan jest czytelny w terenie. Zachowała się dobrze jedynie płn.-wsch. ćwiartka kopca, która obecnie stanowi nieużytek porośnięty kilkunastmoma drzewami (brzozy) a latem wysoką trawą; stoi tu także drewniana ambona leśna. Ćwiartki północno-zachodnia i południowo-zachodnia są poważnie zniwelowane przez uprawę roli i funkcjonowanie drogi polnej, natomiast ćwiartka południowo-wschodnia została nieco mniej zniwelowana, ale jest obecnie niszczona intensywną orką. Wysokość zachowanej ćwiartki północno-wschodniej wynosi ok. 3,5 m, promień u podstawy ok. 10 m. Podczas zwiadu terenowego w 1973 r., A. Hunicz określił pierwotną wysokość kopca na ok. 8 m, a średnicę na ok. 50 m.
Historia
Kopiec najprawdopodobniej należy łączyć z neolityczną kulturą ceramiki sznurowej. Po raz pierwszy kurhan został opisany pod koniec XIX w. w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, jako wielka mogiła zwana „szwedzką” usytuowana pod lasem w Typinie. Jego stan zachowania aż do połowy ubiegłego stulecia był dobry. Obecnie intensywna uprawa roli, którą są objęte ćwiartki: północno-zachodnia, południowo-zachodnia i południowo-wschodnia, a także użytkowanie drogi polnej, która przecina kopiec na osi S-N, powodują postępujące niszczenie i stanowią poważne zagrożenie dla stanu zachowania obiektu.
Stan i wyniki badań
Stanowisko nie było dotąd badane wykopaliskowo. Plan sytuacyjno-wysokościowy stanowiska wykonali w 1989 r.: J. Niedźwiedź i A. Medak. Badania powierzchniowe Archeologicznego Zdjęcia Polski na stanowisku przeprowadzili w 1988 r.: J. Buszewicz, R. Pomarański i J. Waszkiewicz.
Dostęp do zabytku bez ograniczeń. Dobra widoczność od strony ogólnodostępnej drogi polnej.
Oprac. Ewa Prusicka-Kołcon, OT NID Lublin, 13.01.2015 r.
Rodzaj: stanowisko sepulkralne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.3328, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.2211636