Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny


kościół 1516 r. Tyniec Mały

Adres
Tyniec Mały

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Kobierzyce

Kościół parafialny pw.Wniebowzięcia NMP (d.św.Jadwigi) stanowi przykład śląskiej, późnogotyckiej świątyni wiejskiej, z regotycyzowanym wnętrzem.

Historia

Istnienie parafii w Tyńcu Małym potwierdzone zostało w 1353 roku. Obecny kościół wzniesiono w latach 1493-1516 w stylu gotyckim (daty na szczycie zachodnim i wnęce sakramentarium). Od ok. 1585 do 1654 r. był świątynią protestancką, w roku 1746 ponownie podniesiony został do funkcji kościoła parafialnego pw. św. Jadwigi (do 1945 r.).

W 1752 r. świątynię zbarokizowano, poprzez nakrycie nawy drewnianym sklepieniem zwierciadlanym, poszerzenie otworów okiennych nawy i zakrystii oraz wystawienie w konstrukcji szachulcowej kruchty zachodniej (niezachowana) i przybudówki przy wieży. Kościół wielokrotnie remontowano w XIX i 1 ćw. XX wieku; w 1931 r. przeprowadzono regotyzację wnętrza. Strop nawy oraz kolebkowe sklepienie prezbiterium (z XVII w. lub 1752 r.) zastąpiono sklepieniami krzyżowymi w systemie Rabitza z żelaznymi żebrami. Zmieniono formę łuku tęczowego z półkolistej na ostrołukową, przywrócono też ostrołukowe zamknięcia otworów okiennych ujętych tynkowymi obramieniami. Odnowiono posadzki i tynki wewnętrzne.

W 1964 r. Ryszard Bielecki wykonał nową polichromię wnętrza, a w 1995 r. rozebrano barokową kruchtę zach. i na jej miejsce wzniesiono nową, murowaną, nawiązującą do wcześniejszej formą, jednakże o większych gabarytach.

Opis

Kościół usytuowany w centrum wsi, otoczony cmentarzem ogrodzonym kamiennym murem, w którym od wschodu furta z ok. poł. XVIII wieku (?).

Kościół orientowany, ceglany, murowany z użyciem zendrówki, oszkarpowany. Założony na planie zbliżonym do kwadratu, z węższym, prosto zamkniętym prezbiterium i przylegającą do niego od północy czworoboczną wieżą krytą namiotowym hełmem, z zakrystią w przyziemiu. Przy wieży od zachodu prostokątna przybudówka w konstrukcji szachulcowej (1752 r.); przy nawie kruchta zachodnia (mur. 1995 r.). Nawa i kruchta zachodnia nakryte ceramicznymi dachami dwuspadowymi, prezbiterium trójspadowym; przybudówka przy wieży dachem pulpitowym. Zachodni szczyt nawy tynkowany, dekorowany płyciną z datą 1493. Elewacje zwieńczone gzymsem, ostrołukowe otwory okienne w tynkowych, prostokątnych obramieniach.

Wnętrze świątyni salowe, nawa i prezbiterium nakryte jednoprzęsłowymi sklepieniami krzyżowymi (wykonanymi w 1931 r.). Zakrystia przesklepiona kolebą o obniżonej strzałce.

Na wschodniej ścianie prezbiterium późnogotyckie sakramentarium z piaskowca ozdobione herbem i datą 1516. Ołtarz główny z 1931 r. z użyciem barokowych rzeźb i nastawą zastąpioną witrażem przedstawiającym Grupę Ukrzyżowania (sygn. F. Maner, 1931 r.) oraz rokokowym tabernakulum z 1756 r.; ambona manierystyczna z 2. ćw. XVII w. i dekoracją snycerską z ok. 1756 r.; empora organowa z ok. 1750 roku.

Przed murem cmentarza kościelnego kapliczka słupowa z piaskowca z XV-XVI wieku.

Zabytek dostępny.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 07.10.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.85597, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.124564