Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

Adres
Turew, Szkolna 4

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. kościański, gm. Kościan

Pałac w Turwi stanowi interesujący przykład osiemnastowiecznej rezydencji o umiarkowanej skali, odzwierciedlającej barokowe zasady osiowości i symetrii w założeniu przestrzennym i rozplanowaniu.

Położony między dziedzińcem a ogrodem łączy cechy reprezentacyjne i gospodarcze. Siedziba Dezyderego Chłapowskiego, oficera napoleońskiego, generała z powstania listopadowego, wykształconego w Anglii rolnika, społecznika, który organizował w Turwi praktyki zawodowe dla młodych rolników, a także inicjatora nasadzeń śródpolnych.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w 1395 roku. W 2 połowie XVII wieku należała do Hieronima Pogorzelskiego, Wacława Zaleskiego i Konstantego Opalińskiego. W 1730 roku Władysław Radomicki sprzedał Turew Ludwikowi Chłapowskiemu, która w rękach rodziny Chłapowskich pozostała aż do 1939 roku. Stanisław Chłapowski ok. 1760 r. prowadził prace mające na celu przebudowę dawnego drewnianego dworu na rezydencję pałacową. Po 1780 r. Józef Chłapowski przebudował ganek przed fasadą. Po wojnach napoleońskich Turew od ojca Józefa odkupił gen. Dezydery Chłapowski, który. w latach 1820-1830 przeprowadził przebudowę pałacu w stylu neogotyckim, dostawiono wówczas wieżyczkę do ryzalitu wsch. Następnie w latach 1846-1847 dobudowano neogotycką kaplicę pałacową. Po pożarze pałacu w 1880 r. Zygmunt Chłapowski odnowił pałac w latach 1908-1909, przy udziale architekta poznańskiego Stanisława Boreckiego. Od 1951 roku w Turwi znajduje się siedziba Zakładu Biologii Rolnej Instytutu Ekologii Polskiej Akademii Nauk.

Opis

Zespół rezydencjonalny w Turwi położony jest w północno-zachodniej części wsi, po wschodniej stronie drogi z Czempinia do Krzywinia. Składa się z pałacu z kaplicą, oficyny i parku. Dwupiętrowy pałac z reprezentacyjnym piętrem i mieszkalnym poddaszem zbudowany na planie prostokąta jest częściowo podpiwniczony. Jedenastoosiową fasadę zdobi trzyosiowy ryzalit środkowy poprzedzony wysuniętym piętrowym gankiem zwieńczonym frontonem z kartuszem herbowym w obramieniu rokokowo-klasycystycznym oraz dwuosiowe ryzality skrajne. Przed wschodnim ryzalitem frontowym znajduje się przybudówka w formie neogotyckiej niewysokiej wieży zwieńczonej krenelażem. W elewacji ogrodowej ryzalit środkowy poprzedzony jest balkonem wspartym na filarach i kolumnach, zwieńczony neobarokowym szczytem. Centralną dominantę stanowi kopułowa nadbudowa dachu. Wnętrze częściowo zachowało dawny wystrój. Warto zwrócić uwagę na stiukową dekorację ścian w salonie, wykonaną ok. 1780 roku w stylu Ludwika XVI wg projektu Ignacego Graffa. Neoklasyczny sufit pochodzi z 1868 roku. W położonej obok bibliotece sufit zdobią neogotyckie sztukaterie z lat dwudziestych XIX wieku. W holu na parterze znajduje się gipsowa kopia popiersia generała, którego oryginał, znajdujący się obecnie w poznańskim Muzeum Narodowym, wykonał w czerwonym marmurze na początku naszego stulecia Władysław Marcinkowski. Neogotycka kaplica pałacowa pw. N.P. Marii Niepokalanie Poczętej, dobudowana przy wschodniej elewacji bocznej rezydencji, połączona jest z nią aneksem z przejazdem bramnym w przyziemiu. Jest to niewielka budowla o wysmukłych proporcjach bryły, założonej na prostokątnym rzucie i nakrytej wysokim, dwuspadowym dachem z uskokowymi szczytami. Pozostawione w nietynkowanej cegle elewacje wsparte zostały uskokowymi przyporami i przeprute wydłużonymi, ostrołukowymi otworami okiennymi. Oficyna, usytuowana na północny-wschód od pałacu, wzniesiona została w 1914-16 r. z wykorzystaniem częściowo murów starszego budynku, prawdopodobnie dawnej gorzelni. W okresie międzywojennym znajdowała się tu ochronka oraz mieszkania szofera i kasjera. Oficyna zbudowana jest na planie prostokąta, murowana z cegły otynkowana, parterowa z mieszkalnym poddaszem, nakryta dachem mansardowym. W połaci dachowej jedno i dwuosiowe wystawki. W północno-wschodnim narożniku parku znajduje się domek ogrodnika. Zbudowany na pocz. XX w. zwrócony szczytem do drogi, nakryty jest dachem naczółkowym. Wokół rezydencji rozciąga się park o pow. ok. 22 ha, założony w XVIII wieku. Pierwotnie regularny, został przekształcony w latach 1860-1870 na park angielski, przez sprowadzonego przez generała Chłapowskiego słynnego ogrodnik Augustyna Denizot. Park otoczony ogrodzeniem. Główna brama wjazdowa usytuowana jest w na północny zachód od pałacu, cofnięta z linii ogrodzenia otaczającego park. Została wzniesiona w końcu XVIII w. w stylu barokowym, furtki i wrota z XX w.

Dostęp do obiektu ograniczony.

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 31.10.2014 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.166146, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.114669