Wraz z ogrodzeniem i znajdującymi się w jego obrębie kaplicami stanowi jednorodny zespół o formach neogotyckich.

Historia

W 1853 r. biskup wrocławski Heinrich Foerster zatwierdził sporządzony przez Alexisa Langera projekt kościoła w Tułach. Dnia 16 maja 1854 r. położono kamień węgielny. Budowę kościoła zakończono po trzech latach, a jego konsekracja odbyła się 8 lipca 1857 roku. Kościół w Tułach został ufundowany przez Eduarda von Blacha jako wotum dziękczynne za urodzenie się syna.

Opis

Kościół parafialny znajduje się w pn. części miejscowości przy skrzyżowaniu lokalnych dróg. Otoczony jest ceglanym murem z ostrołukowymi arkadami po stronie wewnętrznej i niewielkimi kapliczkami w jego obwodzie. Wokół kościoła znajduje się cmentarz, a w pd.-zach. części ogrodzenia dwuarkadowa, opięta przyporami, ze szczytem zdobionym czołgankami, i z niszą, w której umieszczono figurę świętego, brama wjazdowa. Od strony wsch., w ciągu ogrodzenia wzniesiona została, założona na planie prostokąta, kaplica grobowa rodziny fundatora z kartuszem inskrypcyjnym w szczycie, datą oraz herbami. Przy narożniku pn.-wsch. znajduje się niewielka kaplica na planie sześciokąta z ostrołukowym wejściem ujętym skarpami, powyżej którego znajduje się trójkątny naczółek z maswerkiem. Ponadto, w ciągu ogrodzenia od strony pn.-zach., umieszczono dwie małe kapliczki wnękowe ze szczytami ujętymi sterczynami i dekorowanymi żabkami. Kaplice oraz kapliczki, podobnie jak brama i ogrodzenie są murowane z cegły, z ceglanym i kamiennym detalem architektonicznym o formach neogotyckich.

Znajdująca się w centrum założenia świątynia jest orientowana. Powstała na planie prostokąta z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i flankującymi go trójbocznie zamkniętymi przybudówkami. Po stronie zach., na osi kościoła znajduje się poprzedzona schodami czworoboczna wieża. Od strony pd., do przęsła zach. dostawiono czworoboczną kruchtę poprzedzoną ciągiem schodów, a od pn. kaplicę założoną na rzucie pięcioboku. Kościół jest murowany z cegły, z prezbiterium wzniesionym na kamienno-ceglanym cokole. Korpus nakryty został dachem siodłowym, pozostałe pomieszczenia dachami wielopołaciowymi. Ceglane elewacje artykułowane są naprzemiennie skarpami i smukłymi, ostrołukowymi otworami okiennymi z maswerkami i laskowaniem, wypełnionymi geometrycznymi witrażami. Korpus od wsch. i zach. zwieńczono schodkowymi szczytami dekorowanymi blendami, sterczynami i żabkami. Elementem dominującym w elewacji frontowej jest czterokondygnacyjna wieża; w dwóch dolnych kondygnacjach czworoboczna, powyżej ośmioboczna, nakryta ażurową wieloboczną iglicą. W przyziemiu wieży oraz w pd. kruchcie znajdują się wejścia do kościoła w bogatej oprawie architektonicznej (wimperga, sterczyny, żabki). W portalach na konsolach pod baldachimami umieszczone zostały figury świętych.

Salowe wnętrze kościoła nakryto sklepieniem sieciowym z żebrami i dekoracyjnymi zwornikami. Prezbiterium i kaplicę nakryto sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. W zach. części usytuowano wsparty na trzech ostrołukowych arkadach chór organowy, zaś pod posadzką prezbiterium mieści się krypta, w której pochowano członków rodziny von Blacha.

Wyposażenie świątyni zaprojektował A. Langer i wykonano je specjalnie dla tulskiego kościoła. W jego skład, poza bogatym detalem architektonicznym, wchodzą: ołtarze główny i boczne, przyścienna ambona, prospekt organowy, Stacje Drogi Krzyżowej, komplet ław kościelnych oraz stolarka drzwiowa. Pierwotnie w kościele znajdowała się również kamienna chrzcielnica z monogramem Langera.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 14-11-2015 r.