Wnętrze świątyni kryje dzieła o bardzo wysokiej klasie artystycznej - manierystyczne i barokowe ołtarze z obrazami ze szkoły gdańskiego malarza Hermana Hana.

Historia

Parafia w Tucznie wzmiankowana jest w 1349 r. Pierwszy kościół był prawdopodobnie budowla drewnianą, obecny powstał przypuszczalnie w 1. poł. XV w. Według niektórych badaczy miała to być trójnawowa hala z trójbocznym zamknięciem nawy głównej, wpisanym w pięcioboczny obrys murów zewnętrznych. Dopiero w trakcie budowy zrezygnować miano z obejścia, ustawiając filary w dwóch rzędach. Data 1522 podawana niekiedy jako rok fundacji kościoła - odnosi się być może do rozpoczęcia budowy wieży. W okresie reformacji kościół przeszedł w ręce ewangelików i pozostawał w ich posiadaniu do 1. dziesięciolecia XVII w. W 1581 r. spłonął, następnie został odbudowany i w poświęcony w 1622 r. W 1636 r. zawaliła się wieża. W 1640 kościół spłonął ponownie podczas wielkiego pożaru miasta, w następnych latach został odbudowany i wyposażony. Wzniesiono nową wieżę wykorzystując relikty poprzedniej, w 1646 r. ukończono kruchtę południową, o czym świadczyła data w szczycie. Wyposażono wnętrze kościoła, który został poświęcony w 1660 r. przez biskupa poznańskiego Wojciecha Tolibowskiego. W następnych latach powstawały kolejne elementy wyposażenia - w 1738 r. wymienia się we wnętrzu świątyni 10 ołtarzy. W 1834 r. podczas pożaru miasta spłonął dach i hełm wieży, które w następnych latach odbudowano. Od tego czasu kościół przetrwał w mało zmienionym stanie - pozostał nietknięty nawet pomimo całkowitego zniszczenia miasta pod koniec 2. wojny światowej.

Opis

Kościół położony w południowo-zachodniej części miasta, w narożniku rynku, przy ulicy prowadzącej do zamku. Usytuowany w obrębie cmentarza przykościelnego, otoczonego murem z barokową bramą od wschodu i furtą od zachodu. Orientowany, późnogotycki. Trójnawowa, czteroprzęsłowa hala o pięciobocznym zamknięciu od wschodu, z kwadratową wieżą od zachodu. Korpus nawowy nakryty dachem o dwu spadkach w kierunku północnym i południowym i pięciu od strony wschodniej, wieża czterokondygnacyjna, zwieńczona dwukondygnacyjnym, ośmiobocznym baniastym hełmem z prześwitami. W zwieńczeniu hełmu kula z krzyżem. Kościół murowany z cegły, korpus nawowy w wątku gotyckim, wieża i zakrystie w wątkach nowożytnych. Dach pokryty dachówką karpiówką. Elewacje korpusu nawowego oszkarpowane, podzielone gzymsami podokiennym i wieńczącym, okna korpusu i wieży zamknięte ostrołukowo. W każdej z elewacji wieży sięgająca do wysokości trzeciej kondygnacji włącznie wysoka, ostrołukowo zamknięta wnęka, przepruta otworami okiennymi. W najwyższej kondygnacji otwory dzwonne (trzy od zachodu, cztery od północy i południa), powyżej nich - tarcze zegarowe. Narożne partie wieży zaakcentowane konchowo sklepionymi wnękami. Nad półkoliście zamkniętym portalem głównym - owalne nadświetle. We wschodniej elewacji zakrystii południowej wczesnobarokowy portal. Wnętrze nakryte sklepieniami gwiaździstymi, wspartymi na ośmiobocznych filarach międzynawowych z wydzieloną strefą impostową. Od zachodu drewniany, późnorenesansowy chór muzyczny.

Zachowane bogate, późnorenesansowe i barokowe wyposażenie. Ołtarze drewniane, obficie zdobione snycerką i polichromią. W prezbiterium trzy nastawy manierystyczne, z lat 40. XVII w.: ołtarz główny z obrazami przedstawiającymi Koronację NMP i Komunię św. Stanisława Kostki (z XVII w.) oraz św.św. Wacława i Kazimierza (z XIX w.), dwa ołtarze boczne obrazy z XVII i XIX w. W nawie pn. ołtarz z lat 40. XVII w. z trzema obrazami z XVII w. (m.in. z przedstawieniem św. Rodziny w polu środkowym) oraz ołtarz z 1. poł. XVIII w. z obrazami św. Barbary - siedemnasto- i dziewiętnastowiecznym. W nawie pd. ołtarz z 2. poł. XVII w. z obrazem Anioła Stróża z XIX w. Ambona barokowa, z ok. poł. XVII w., chrzcielnica kamienna, z 2. poł. XVII w., w kształcie wazy, częściowo wmurowana w ścianę. Na emporze zach. prospekt organowy, manierystyczny z ok. poł. XVII w. Na jednym z filarów nawy pn. rzeźba Pieta, późnogotycka, z 1. poł. XVI w. Na sklepieniach naw malarska dekoracja ornamentalna z 1. ćw. XX w., na sklepieniu zakrystii polichromia z początku XX w. ze scenami z ewangelii oraz portretami papieży. Zachowane zabytki kowalstwa - kute drzwi do zakrystii oraz zamek w późniejszych drzwiach wejściowych do kościoła.

Obiekt dostępny, w razie zamknięcia kościoła po uprzednim zgłoszeniu do ks. proboszcza.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 14.10.2014 r.