Historia

Trześniów, będący wsią królewską, pozostawał aż do czasów zaborów jako zastaw u miejscowej szlachty; w 1772 r. przekazany został hr. Ignacemu Cetnerowi. Na początku XIX w. dobra należały do Rafała Kołłątaja, brata Hugona. To właśnie wtedy, w miejscu starszej siedziby, wzniesiony został istniejący do dziś dwór. Córka Rafała, Maria, przekazała majątek u schyłku życia Zakładowi Ociemniałych we Lwowie, ten zaś puścił majątek w dzierżawę. Ostatnim dzierżawcą był Feliks Sokulski. Po II wojnie światowej w posiadłości ulokowano państwowe gospodarstwo rolne, a po 1996 r. z rąk Agencji Rolnej Skarbu Państwa zostało ono wykupione przez prywatnego właściciela.

Dwór wyremontowano po pożarze w 1996 r., wtedy też dokonano niewielkich przeróbek, m.in. doprojektowano doświetlenie w krótszych połaciach dachu. Dwór zachował bryłę z czasów budowy. W skład zespołu wchodzi także spichlerz z 1. poł. XIX w. oraz pozostałości parku krajobrazowego założonego w 1. poł. XIX w.

Opis

Zespół składający się z drewnianego dworu, drewnianego spichlerza oraz pozostałości parku znajduje się w środkowej części miejscowości, przy głównej drodze z Brzozowa do Rymanowa, po jej północnej części, na południowym stoku wzgórza łagodnie opadającego do lokalnego potoku Pielnica. Od wschodu ograniczony jest pozostałościami dawnego systemu stawów powstałych na spiętrzeniu lokalnego potoku. Od południa, przy drodze, na przedpolu widokowym dworu, zachowały się resztki dawnego parku z nielicznymi okazami starodrzewu, m.in. z rozłożystym platanem. Klasycystyczny dwór ulokowany jest pośrodku zachowanego założenia.

Parterowy dwór wybudowano na rzucie prostokąta, prostopadłościenna bryła przekryta dachem czterospadowym rozbita jest dwoma zabudowanymi gankami z daszkami siodłowymi na osiach dłuższych elewacji oraz jednym w krótszej, wschodniej elewacji.

Dwór wybudowany jest w konstrukcji zrębowej, z drewna modrzewiowego, jako parterowy, na kamiennym podmurowaniu. Dach z szerokim okapem wspartym na ostatkach tragarzy stropowych pokryty jest gontem, elewacje oszalowane ozdobnie pionowymi deskami w tzw. „rybią łuskę”. Elewacja frontowa, północna, jest sześcioosiowa, południowa pięcioosiowa z przeszklonym gankiem na osi, wschodnia i zachodnia dwuosiowe, z prostokątnymi otworami okiennymi i drzwiowymi, z drewnianą stolarką, i niewielkimi lukarnami w dachu. Dwutraktowe, amfiladowe wnętrze zostało częściowo przekształcone.

Spichlerz położony w odległości ok. 70 m od dworu, wybudowany został na rzucie prostokąta, posiada prostopadłościenną bryłę przekrytą dachem dwuspadowym, z podcieniem od strony południowej. Wybudowany został z drewna w konstrukcji zrębowej, na kamienno-ceglanym podmurowaniu, podcień wsparto na siedmiu drewnianych słupach, dach pokryty jest dachówka ceramiczną. Elewacje północna i południowa są trzyosiowe, spichlerz zawiera dwa połączone ze sobą pomieszczenia.

Uzupełnienie zespołu stanowią resztki parku, zachowanego w postaci kilku pomnikowych drzew i pozostałości systemu stawów spiętrzonych na lokalnym potoku.

Dwór jest własnością prywatną.

Oprac. Barbara Potera, NID OT w Rzeszowie, 29.07.2014 r.