Historia

Miasto Trzebiatów lokowane było w 1277 r. przez księcia pomorskiego Barnima I na prawie lubeckim. Wkrótce potem wytyczono siatkę przecinających się pod kątem prostym ulic z kwadratowym rynkiem pośrodku oraz rozmierzono działki siedliskowe. Również parcela przy Rynku, oznaczona obecnie numerem 28 wytyczona została w średniowieczu. Pierwsza murowana kamienica powstała tu zapewne w XV w. - jej mury widoczne są w piwnicy obecnego budynku. Gruntownie przebudowana została w formach późnobarokowych w 1. połowie, lub w połowie XVIIII w. Miała wówczas krótką oficynę z po prawej stronie podwórza. W połowie, lub 3. ćwierci XIX w. zmieniono wystrój fasady, formę obramień okiennych, sklepiono piwnice, a w końcu XIX, lub na początku XX w. przebudowano parter umieszczając tam lokal sklepowy lub gastronomiczny z dużą witryną od frontu. Na powojennych zdjęciach widoczny jest na fasadzie napis „Havanahaus”, co mogło być nazwą restauracji, lub sklepu (np. z tytoniem). W okresie powojennym na parterze mieścił się zakład fryzjerski. Jak pokazuje to inwentaryzacja z 1966 r., cały parter zajęty był przez ów lokal oraz wąski poprzeczny korytarz po jego prawej stronie, prowadzący do klatki schodowej znajdującej się w oficynie. Stan techniczny budynku był wówczas bardzo zły - drewniane stropy i więźba dachowa były w znacznym stopniu spróchniałe i osłabione. W 1969 r. kamienica pozostawała nieużytkowana. Rozebrano ściany działowe i stropy nad piętrem i poddaszem. W latach 1973-1974 przeprowadzono gruntowny remont posesji. Wyburzono oficynę likwidując schody na piętro i do piwnicy, a całą komunikację pionową przeniesiono do sąsiedniej kamienicy nr 29, umieszczając tam wspólną dla obu budynków klatkę schodową. Zbudowano nowe ściany działowe i stropy. Na piętrze i poddaszu urządzono mieszkania, a dawny korytarz na parterze adaptowano na kiosk „Ruchu”. Obecnie w głównym lokalu mieści się salon fryzjerski i manicure, a w dawnym korytarzu - punkt usługowy (naprawa obuwia i dorabianie kluczy).

Opis

Kamienica nr 28 położona jest w południowo-wschodniej pierzei Rynku w Trzebiatowie. Fasada budynku wychodzi w kierunku północno-zachodnim. Z tyłu za kamienicą znajduje się podwórze wspólne dla całego kwartału zabudowy, dostępne od strony poprzecznej do Rynku ulicy Wodnej. Kamienica, od lat 70. XX w. pozbawiona oficyny założona jest na rzucie zbliżonym do krótkiego prostokąta o krótszych bokach od strony Rynku i podwórza. Szczytowa, jednopiętrowa, podpiwniczona, nakryta jest dachem dwuspadowym. Murowana z cegły, otynkowana, pokryta jest dachówką-karpiówką. Na poziomie piwnic zachowały się ściany murowane z cegły gotyckiej. Piwnice nakryte sklepieniami odcinkowymi na gurtach, wnętrza parteru i piętra - stropem ceramicznym na belkach stalowych. Frontowa elewacja kamienicy jest czteroosiowa, z wejściem usytuowanym na pierwszej osi od prawej (południowo-zachodniej) strony, podzielona gzymsami na wysokości parapetów okien I piętra, u nasady szczytu i w połowie jego wysokości. Szczyt o wklęsło-wypukłych ogzymsowanych krawędziach, zwieńczony jest półkoliście. Okna I piętra i poddasza (w dolnej kondygnacji szczytu, wydzielonej gzymsami i toskańskimi pilastrami po bokach), ujęte zostały w obramienia złożone z opaski i architrawu z gzymsem. Górną kondygnację szczytu przepruwa niewielki owalny otwór, nad którym widnieje element dekoracyjny w kształcie półksiężyca. Elewacja tylna czteroosiowa, z jednym oknem w szczycie została ukształtowana w wyniku remontu z lat 70. XX w. Wnętrze kamienicy, z lokalem usługowym (zakładem fryzjerskim) podzielonym na dwie części oraz z korytarzem po lewej (południowo-zachodniej) stronie parteru, od czasów remontu w latach 70. XX w. pozbawione jest klatki schodowej (górne kondygnacje dostępne z sąsiedniej posesji nr 29).

Obiekt dostępny z zewnątrz. Wnętrze oprócz piwnic pozbawione wartości zabytkowych, dostępne za zgoda lokatorów i użytkowników.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 15-03-2017 r.

Bilbiografia

• Kamienice w Rynku w Trzebiatowie pow. Gryfice, woj. szczecińskie, opr. Z. Radacki, Szczecin 1959, s. 4, il. 40
• Trzebiatów, pow. Gryfice, woj. szczecińskie, studium historyczno-urbanistyczne do planu zagospodarowania przestrzennego, opr. Z. Radacki, Szczecin 1963, s. 34
• Karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa, opr. K. Konopka, 1996, mps. WUOZ Szczecin