Projektantem budynku, który zaliczony został do rzędu ciekawszych obiektów architektury powstałych w latach trzydziestych XX w. w Polsce, był warszawski architekt Jerzy Wierzbicki.

Historia

Budynek wzniesiony w latach 1935-1936 dla Starostwa Krajowego Pomorskiego i Komunalnej Kasy Oszczędności, według projektu warszawskiego architekta Jerzego Wierzbickiego, przy współpracy architekta Stefana Gałęzowskiego. Działkę przeznaczoną pod budowę wytyczono na terenie zasypanej fosy miejskiej. Po ukończeniu budowy gmachu  Komunalna Kasa Oszczędności zajęła na swój użytek tylko część pomieszczeń. Pozostałe zaś wynajęto Starostwu Krajowemu oraz administracji  Pomorskiej Elektrowni „Gródek”.

W 1945 r. budynek został przekazany Uniwersytetowi Mikołaja Kopernika w Toruniu-siedziba Collegium Minus. Przez wiele lat mieścił się w nim Wydział Prawa, a obecnie Wydział Humanistyczny.

Opis

Budynek usytuowany na zachód od zespołu staromiejskiego Torunia, przy ul. Fosa Staromiejska. Zbudowany w stylu modernistyczny, na rzucie wydłużonego prostokąta z trzema ryzalitami: środkowym i bocznymi (w elewacjach: wschodniej i zachodniej), półtoratraktowy z korytarzem wzdłuż elewacji wschodniej i pomieszczeniami biurowymi od zachodu.  Bryła symetryczna, opięta rzędem lizen, trzykondygnacyjna, z wysokimi suterenami i strychem, nakryta płaskim pogrążonym dachem.  Konstrukcja nośna budynku żelbetowa, składająca się ze słupów rozstawionych na obwodzie budynku co 3 m, dźwigających żelbetowe belki. Ustawiona na żelbetowej płycie, wzmocnionej żebrami, tworzącymi kratownicę.  Wypełnienie ścian zewnętrznych, ceglane. Na elewacjach budynku pokazane cechy konstrukcyjne, nadające im wertykalny charakter. Zwielokrotniony podział pionowy wyznaczony przez wysunięte z lica słupy konstrukcyjne i rozmieszczone rytmicznie między nimi lizeny, podcięte u dołu - dla podkreślenia dekoracyjnego charakteru, a także prostokątne okna umieszczone między lizenami. Wejście główne do budynku usytuowane w ryzalicie środkowym – od strony wschodniej. We wnętrzu, na uwagę zasługuje rozwiązanie funkcjonalne ryzalitu środkowego z dużym holem z antresolą i główną klatką schodową z półkręconymi schodami z murowaną balustradą W budynku zachował się w obrębie holu, korytarzy i głównej klatki schodowej pierwotny wystrój, który stanowią:  lastricowe lamperie ścian klatki schodowej,  lastricowe, czarne parapety okienne,  lasticowe posadzki korytarzy,  marmurowe poręcze balustrady głównych schodów. W suterenie ryzalitu środkowego zachowane dwa sejfy zamykane pancernymi drzwiami.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania.

Opr. Marzenna Stocka, OT NID w Toruniu, 12-12-2017