Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kurhan, st. 1 - Zabytek.pl

kurhan, st. 1


stanowisko sepulkralne VI - poł. XIII w. Teptiuków

Adres
Teptiuków

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Hrubieszów

Przykład jednego z niewielu zachowanych i dobrze rozpoznanych archeologicznie pojedynczych kurhanów wczesnośredniowiecznych na Lubelszczyźnie.

Wyróżniają go: lokalizacja na kulminacji wyniesienia, duże rozmiary i w miarę dobry stan zachowania.

Usytuowanie i opis

Kurhan o lokalnej nazwie „Księżycowa Mogiła, jest położony na południowo-wschodnim krańcu miejscowości, w dolinie rzeki Bug, w odległości ok. 200 m na zachód od rzeki i około 800 m w linii prostej na północ od grodziska w Gródku Nadbużnym. Kopiec znajduje się przy drodze polnej, w miejscu nieznacznie górującym nad doliną.

Kurhan jest dobrze czytelny w terenie. Pomimo, że został w połowie zniszczony na skutek badań wykopaliskowych, nadal stanowi ciekawy element krajobrazowy. Jego zachowana wysokość wynosi ok. 4,5 m. W rzucie poziomym posiada kształt owalny o średnicy 22,5 x 27,5 m. Obiekt i kilkumetrowej szerokości teren wokół niego, zajmuje nieużytek porośnięty trawą.

Historia

Kopiec należy łączyć z okresem wczesnego średniowiecza. W starszej literaturze kurhan w Teptiukowie lokalizowany jest w miejscowości Husynne.

Stan i wyniki badań

Badania wykopaliskowe kurhanu przeprowadzili w 1954 roku: Kazimierza Żurowskiego i Gabrielę Mikołajczyk z Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN w Warszawie.

Badania powierzchniowe Archeologicznego Zdjęcia Polski na stanowisku przeprowadzili w 1984 r.: Andrzej Kokowski i Sławomir Jastrzębski. W czasie badań AZP stanowisko zostało mylnie zlokalizowane we wsi Husynne.Aktualnie kurhan położony jest na gruntach wsi Teptiuków, nr dz. 372, której właścicielem jest RSP Husynne. Plan sytuacyjno-wysokościowy stanowiska wykonali w 1991 r.: J. Niedźwiedź i A. Medak.

W trakcie prac wykopaliskowych kurhan przebadano w połowie, tj. dwie przeciwległe ćwiartki: północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Stwierdzono, że naturalne warstwy nasypowe kopca mają od spodu do szczytu układ poziomy, czasem lekko sfalowany. Kopiec został usypany bezpośrednio na wczesnośredniowiecznej warstwie kulturowej. Pierwotna średnica dna nasypu wynosiła 27 m, natomiast jego wysokość była znacznie większa od obecnej, sięgająca ponad 5 m. Nie zarejestrowano śladów pochówku szkieletowego bądź ciałopalnego, jedynie na głęb. 1,45-1,47 m od szczytu kurhanu, czyli ok. 3, 50 m powyżej dna nasypu, stwierdzono ślady obszernego paleniska o średnicy ok. 6 Na powierzchni paleniska znaleziono węgielki drzewne i drobne przepalone kości (ok. 70 sztuk) ludzkie lub zwierzęce. W nasypie kopca zarejestrowano liczny materiał ruchomy datowany od neolitu po wczesne średniowiecze co świadczy, że kopiec został usypany we wczesnym śreniowieczu na terenie starszego osadnictwa. Do najciekawszych znalezisk ruchomych należą fragment żelaznej zapinki z okresu wpływow rzymskich oraz zabytki wczesnośredniowieczne: 2 osełki, 4 zachowane w całości i jeden w połowie przęśliki wapienne, 35 przedmiotów żelaznych, w tym m.in. 5 grotów do strzał, ostroga z VII w., 7 noży, podkówka do buta, skobelek, okrągła sprzączka z odłamanym kolcem, ułamek obucha topora, kolec małej sprzączki, 3 szydła, 4 ułamki obręczy do naczyń klepkowych, 4 ułamki sztabek o przekroju czworościennym, okrągły drut z czworograniastym, zwężającym się końcem, radlica oraz wyroby kościane reprezentowane przez 14 rylców.

Obiekt dostępny dla zwiedzających. Dobra widoczność od strony ogólnodostępnej drogi polnej.

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID w Lublinie, 21-11-2015 r.

Rodzaj: stanowisko sepulkralne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.1243, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.2052536