Dysponuje monumentalnym systemem gospodarowania wodami podziemnymi, który jest świadectwem 300 lat niezwykle kreatywnego rozwoju inżynierii hydraulicznej.

System wydobycia oraz gospodarowania wodami podziemnymi został zbudowany na płaskim terenie, trudnym pod względem technicznym, na łagodnie pofałdowanym płaskowyżu, na wysokości 270-300 m n.p.m. Różnica pomiędzy najwyższym a najniższym punktem wynosi mniej niż 50 m. Jest to o tyle niespotykane, że większość złóż metalonośnych w Europie znajduje się na terenach górzystych. W przypadku płaskowyżu, charakter terenu miał ogromny wpływ na prace, szczególnie na rozwój technologii odwadniania.

System zaopatrzenia w wodę był zaplanowany, zintegrowany i zarządzany jako część ówczesnego podziemnego systemu wydobycia rud metali. W zachowanym, w pełni dostępnym środowisku górniczym tworzono nowoczesne systemy gospodarowania wodami, oparte na pompie parowej z wykorzystaniem technologii górniczej.  

Integralne i wzajemnie korzystne powiązanie wydobycia minerałów, odwadniania kopalni i zaopatrzenia w wodę zostało stworzone i rozwinięte (we wczesnym okresie) przez tych samych właścicieli. To wyjątkowe świadectwo wybitnej ludzkiej kreatywności technicznej oraz jej praktycznego zastosowania, arcydzieło podziemnej inżynierii  hydraulicznej z okresu od połowy XVI w. do końca XIX w. Rozległy system podziemny reprezentuje szczyt umiejętności na skalę europejską w zakresie takiej technologii odwadniania w czasie, gdy inżynieria górnicza zapewniała zaplecze techniczne dla rozwoju pierwszych na świecie wielkoskalowych, publicznych systemów wodociągowych opartych na silnikach parowych pompujących wodę gruntową. 

System podziemny w Tarnowskich Górach przyjmował do trzech razy większy napływ wód od innych dużych kopalni rud metali w Europie w czasie powstania. Ostatecznie objął zlewnię ponad 50 km głównych sztolni odwadniających oraz 150 km drugorzędnych sztolni odwadniających, tuneli transportowych, szybów i obszarów wydobycia. Zachowana do dziś sieć jest uzupełniona materialnymi pozostałościami głównej infrastruktury gospodarowania wodami, zarówno naziemnymi, jak i podziemnymi, wraz z bezpośrednio połączonymi obiektami powierzchniowymi, które obejmują istotne elementy krajobrazu górniczego. 

Kopalnia stanowi wyjątkowy przykład wymiany technologii, pomysłów i wiedzy specjalistycznej w zakresie górnictwa podziemnego i publicznego systemu zaopatrzenia w wodę pomiędzy głównymi ośrodkami górniczymi i przemysłowymi w Saksonii, Czechach, Węgrzech, Wielkiej Brytanii i Polsce. Stworzono efektywną podziemną sieć odwadniania kopalni, opartą na swobodnym przepływie grawitacyjnym wraz ze zintegrowanym systemem pompowania wody, który rozprowadzał wodę pitną i przemysłową dla całego regionu. To techniczne osiągnięcie, wspomagane przez szczególne cechy naturalne terenu, stało się głównym punktem rozwoju przemysłu na Śląsku. System nadal działa zasadniczo w taki sam sposób, jak wtedy, gdy go pierwotnie zaprojektowano, dostarczając wodę pitną mieszkańcom Tarnowskich Gór. Schemat działania został opracowany ponad dwieście lat temu, ale zostałby uznany za odpowiedni nawet w dzisiejszych czasach. 

Wpisana na listę Światowego Dziedzictwa w 2017 r.

Przeczytaj także o obiekcie na stronie UNESCO World Heritage Convention

Zapraszamy do przeczytania artykułu pt. Tarnowskie Góry – podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni „Czarnego Pstrąga" na portalu spotkaniazzabytkami.pl