Wraz z osadą położona około 300 metrów na wschód i sąsiadującym z nią cmentarzyskiem tworzy kompleks osadniczy z okresu wczesnego średniowiecza.

Usytuowanie i opis

Grodzisko o miejscowej nazwie „Kopiec” znajduje się około 800 metrów na północ, północny-zachód, od centrum wsi. Położone jest na prawym brzegu rzeki Orzyc, na niewielkim cyplu w otoczeniu lasów i podmokłych łąk. Lokalizację wybrano ze względu na bliskość zbiegu Orzyca, Tany i Wiewni - rzek, wzdłuż których biegły we wczesnym średniowieczu szlaki komunikacyjne. Grodzisko ma kształt płaskiego stożka o wysokości około 4 metrów. Średnica podstawy to około 45, a wierzchołka około 30 metrów. Grodzisko jest obecnie nieużytkiem z kilkoma drzewami w dolnej części wału. Pole orne dochodzi do podnóża grodziska.

Historia

Wg Ł. Okulicz gród w Tańsku-Przedborach funkcjonował krótko, w 1 poł. XI wieku. Na podstawie wyników badań terenowych uznała ona, że prawdopodobnie istniały tam dwie fazy zabudowy zniszczone kolejno przez pożar. Nawarstwienia poniżej wału zawierały też fragmenty ceramiki starszej niż X wieku. Nowsze ustalenia rozszerzają datowanie grodziska na 2 połowę X - XII wieku.

Stan i wyniki badań

Grodzisko w Tańsku-Przedborach znane było już w latach 30. XX wieku. Badania inwentaryzacyjne z roku 1952 zweryfikowane zostały 5 lat później. W roku 1965 Łucja Okulicz przeprowadziła badania sondażowe. W roku 1992 grodzisko zostało zarejestrowane w programie Archeologicznego Zdjęcia Polski.

Wykop sondażowy z roku 1965 otwarto w południowo - zachodniej partii wnętrz grodziska. Odsłonięto dwa poziomy bruku kamiennego, przykryte kolejnymi warstwami spalenizny zawierającej przepalone elementy drewnianych konstrukcji. Warstwa kamieni poniżej stanowiła prawdopodobnie utwardzenie przejść między zabudowaniami. Odsłonięto także zarysy kilku obiektów, w tym jeden z paleniskiem. W trakcie badań pozyskano także zabytki ruchome: fragmenty naczyń glinianych, żelazny nóż i kabłąk wiadra oraz kości zwierzęce. Warstwy niwelacyjne poprzedzające budowę grodu zawierały ceramikę starszą niż X wieku. W wyniku datowania radiowęglowego (tzw. metoda C14) dla grodziska uzyskano datę 890-1020 r. n.e. Z kolei naczynia ceramiczne wydatowano po powtórnej analizie na 2 połowy X-XII wieku.

Grodzisko, oddalone od zabudowań, położone jest na gruntach prywatnych; w jego pobliże prowadzi droga polna wychodząca na północ z Tańska-Przedborów.

Oprac. Agnieszka Oniszczuk, OT NID w Warszawie, 02.09.2014 r.