ratusz - Zabytek.pl
Adres
Szydłowiec, Rynek Wielki 1
Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. szydłowiecki, gm. Szydłowiec - miasto
Nieprzerwanie pełni swoją pierwotną funkcję, będąc siedzibą władz miejskich.
Historia
Potrzeba budowy ratusza w Szydłowcu powstała w końcu XVI wieku, kiedy właścicielami miasta byli Mikołaj Krzysztof Radziwiłł "Sierotka" i później jego syn, Albrycht Władysław Radziwiłł. Prace rozpoczęto w 1602 roku. Autorem projektu i głównym budowniczym był Kasper Fodyga, architekt pochodzący z Włoch, osiadły w Chęcinach. Obiekt ukończono w 1629 roku. Ratusz został usytuowany zgodnie z regułami prawa magdeburskiego pośrodku czworobocznego rynku, zwrócony frontem na wschód.
W 1809 roku obiekt został zdewastowany przez Austriaków. Obecną formę attyki nadano mu w 1829 roku. W latach 30. wykonano drewniane schody zewnętrzne prowadzące na pierwszą kondygnację wieży. Otwory okienne na ostatnim piętrze wybito w 2. połowie XIX wieku, kiedy zaadoptowano poddasze na cele użytkowe. Ponownie budynek ucierpiał podczas I wojny światowej. W 1914 roku wojska austriackie wysadziły w powietrze górne piętra wieży. Miasto nie posiadało wówczas funduszy na jej odbudowę, dlatego pozostałość została nakryta prowizorycznym dachem, a wejście na piętro poprowadzono zewnętrznymi schodami. Przed II wojną światową noszono się z zamiarem odbudowy wieży, jednak ostatecznie przystąpiono do tego w latach 1949-1952. W kilku kolejnych latach dokonała się stopniowa restauracja budynku. Na podstawie projektu Stanisława Skibniewskiego, przywrócono bryle wygląd sprzed połowy XIX wieku.
Opis
Ratusz jest budynkiem murowanym z kamienia, otynkowanym. Posiada prostokątną bryłę z wierzchołkami w formie okrągłych wieżyczek z kopułkami. Budynek wieńczy wysoka attyka, za którą znajdują się dachy pogrążone. Od wschodniej strony postawiono przyległą, wielokondygnacyjną wieżę wysuniętą na osi fasady. Posadowiona na planie kwadratu, w części ponad ratuszem przechodzi w ośmioboczną, z gankiem wspartym na konsolach, nakryta kopulastym hełmem. Okna w elewacjach w późnorenesansowych opaskach. Attyka trójstrefowa, rozdzielona gzymsami z arkadowymi blendami i pilastrami.
Współczesne białe elewacje ratusza ozdobione były dekoracją sgraffitową o motywach roślinnych, a w arkadach znajdowały się wizerunki postaci. Odkryto je podczas prac renowacyjnych w latach 1949-1952. Obecnie ratusz jest siedzibą władz miejskich: burmistrza i zarządu miejskiego. W wykutej w skale piwnicy znajduje się kawiarnia.
Budynek dostępny w godzinach pracy urzędów.
Oprac. Bartłomiej Modrzewski, OT NID w Warszawie, 28.11.2014 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).
Rodzaj: ratusz
Styl architektoniczny: renesansowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.177010, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.242287