Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew greckokatolicka, ob. kościół rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Łaskawej - Zabytek.pl

cerkiew greckokatolicka, ob. kościół rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Łaskawej


cerkiew przełom XVIII/XIX w. Szpikołosy

Adres
Szpikołosy, 120

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Hrubieszów

Wartościowy przykład zespołu drewnianej architektury sakralnej składający się z jednokopułowej cerkwi z 1801 r.

i dzwonnicy z 1850 r.

Historia

Pierwsza wzmianka o cerkwi pochodzi z 1531 r.; parafia gr.-kat. notowana od 1640 r. Obecną cerkiew, zbudowaną w 1801 r., poprzedziło zapewne kilka wcześniejszych świątyń drewnianych. W 1870 r. zamieniona na prawosławną, w 1919 r. rekoncyliowana, w 1920 r. utworzona parafia rzymskokatolicka (podczas okupacji okresowo w rękach prawosławnych). Cerkiew i dzwonnica kilkakrotnie remontowane ze zmianą szalunku oraz pokrycia dachu.

Opis

Cerkiew wraz z dzwonnicą i otaczającym drzewostanem położone są na wzniesieniu, w centralnej części wsi, przy skrzyżowaniu dróg. Stanowią malowniczą dominantę architektoniczną w krajobrazie wsi. Cerkiew. Orientowana. Wzniesiona na planie trójdzielnym składającym się z kwadratowej nawy, równego jej wysokością, węższego, prostokątnego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium oraz niższego, równej szerokości z prezbiterium, kwadratowego babińca. Przy pn. ścianie prezbiterium prostokątna zakrystia. Nawa nakryta ośmiopołaciową kopułą z latarnią wspartą na wysokim ośmiobocznym tamburze. Drewniana, wzniesiona w konstrukcji wieńcowej, oszalowana. Wewnątrz w nawie pozorne sklepienie kopulaste, w prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe, w babińcu i zakrystii płaskie stropy. Elewacje szalowane współcześnie deskami układanymi poziomo w dolnej części zrębu i pionowo w górnej. Poszczególne człony budowli nakryte odrębnymi dachami: dwuspadowymi nad prezbiterium i babińcem, pulpitowym nad zakrystia; nad dolną częścią zrębu wydatny okap. Wszystkie dachy i kopuła pokryte blachą (pierwotnie pod gontem). We wnętrzu XIX-wieczne ołtarze o cechach klasycystycznych. Dzwonnica wzniesiona na rzucie kwadratu, dwukondygnacjowa, z ośmioboczną kondygnacją górną w formie wysokiego tamburu. Drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana deskami układanymi pionowo z listwowaniem i dekoracyjnymi arkadkami pod okapem. Nakryta ośmiopołaciowym dachem kopulastym, pomiędzy kondygnacjami daszek okapowy; dachy pokryte gontem.

Zabytek dostępny.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 1,07.2014 r.

 

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.2909, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.335988