Historia

Willa usytuowana jest na tzw. Nowym Westendzie - willowej dzielnicy, założonej na przełomie XIX i XX w. poza granicami miasta jako prywatne osiedle szczecińskiego kupca Johannesa Quistorpa. Wzniesiona została w latach 1902-1903 jako dom hurtownika win Rudolfa Krahnstövera, według projektu którego autorem był szczeciński architekt Hugo Hölling. W 1914 i 1924 r. dokonano drobnych przebudów, których projekt wykonał arch. Franz Plötz. W maju 1935 r. nowym właścicielem willi został kupiec Kurt Ranjott, prowadzący specjalistyczne sklepy z kawą, herbatą, kakao i czekoladą. W okresie powojennym budynek był siedzibą bursy szkół artystycznych. Po jej likwidacji w latach 90. XX w. przez jakiś czas stał pusty. W 2. połowie lat 90. XX w. został poddany gruntownemu remontowi na potrzeby nowych użytkowników - Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej. Obecnie mieści się tu pierwsza z wymienionych instytucji.

Opis

Dawna willa Rudolfa Krahnstövera położona jest w północno-zachodnie części willowej dzielnicy Szczecina, zwanej dziś Łęknem, a niegdyś Nowym Westendem. Usytuowana po wschodniej stronie okrągłego placu Jakuba Wujka, na narożniku tego placu i ul. Solskiego, zwrócona jest frontową elewacja z głównym wejściem ku ulicy tj. w kierunku północno-zachodnim. Druga, bardziej okazała elewacja wychodzi w stronę placu, tj. na południowy zachód. Wokół willi rozciąga się obszerny ogród z drzewami i usytuowanym od południa garażem.

Eklektyczna architektura budynku utrzymana jest w malowniczych formach zbliżonych do tzw. renesansu niemieckiego. Willa założona została na skomplikowanym i nieregularnym rzucie zbliżonym do kwadratu, z szerszą, prostokątną częścią północno-wschodnią i nieco węższą częścią południowo-wschodnią o zryzalitowanych narożnikach i trójbocznym ryzalicie w elewacji południowo-zachodniej. Jednopiętrowa, podpiwniczona, odznacza się malowniczą bryłą powstałą w wyniku zestawienia elementów o różnej wysokości. Nakryta jest wysokimi dachami dwu i czterospadowymi, tworzącymi wraz z narożną wieżą o ośmiobocznym hełmie z latarnią złożoną sylwetę.

Willa jest budynkiem murowanym z cegły, o elewacjach otynkowanych. Niektóre partie ścian w szczytach i górnej kondygnacji wieży zbudowane zostały w konstrukcji ryglowej, weranda - w drewnianej konstrukcji szkieletowej. Dachy, łącznie z hełmem wieży pokryte są dachówką karpiówką.

Asymetryczne elewacje budynku zakomponowane zostały w sposób swobodny, wynikający z układu bryły. Strefę cokołową wydzielono gzymsem. Okna dwu- i trójdzielne zamknięte są łukami odcinkowymi, przy czym osie otworów na poszczególnych kondygnacjach nie pokrywają się. Podziały elewacji frontowej z wejściem głównym usytuowanym przy lewym, północnym narożniku tworzą środkowy ryzalit i narożna, wysunięta przed lico elewacji wieża. W trójkątnym szczycie ryzalitu i dwóch górnych kondygnacjach wieży wyeksponowano konstrukcje ryglową. Elementami podziałów najbardziej eksponowanej elewacji południowo-zachodniej są wspomniana wyżej narożna wieża, trójbocznie zamknięty, parterowy ryzalit oraz szeroki ryzalit narożny, poprzedzony piętrową, drewnianą werandą, zwieńczony trójkątnym szczytem z wyeksponowaną konstrukcją ryglową. Pozostałe elewacje, nieco skromniejsze, powtarzają z grubsza opisany schemat dwóch opisanych. Wszystkie one dekorowane są detalem wykonanym w tynku i stiuku, takim jak narożne boniowania, obramienia okienne, czy ornamenty w płycinach podokiennych. Wnętrze o swobodnym układzie rozplanowane zostało wokół centralnego prostokątnego dwukondygnacyjnego hallu ze schodami prowadzącymi na galerię.

Obiekt dostępny w godzinach pracy instytucji.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 27.10.2014 r.