ruiny zamku - Zabytek.pl
Adres
Szaflary
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. nowotarski, gm. Szaflary
Obecnie stoi tu letniskowy dom, nawiązujący w znacznej mierze do formy murowanego pawilonu, wzniesionego przy końcu XIX w. przez Uznańskich, ówczesnych właścicieli Szaflar.
Historia
Początki zamku nie zostały wyjaśnione do końca. Pierwotnie obszar Podhala stanowił własność monarszą, którą Henryk Brodaty nadał w r. 1234 wojewodzie krakowskiemu Teodorowi Gryficie. Trudności związane z zagospodarowaniem uzyskanego kompleksu dóbr ziemskich skłoniły Teodora do sprowadzenia z Jędrzejowa cystersów i osadzenia ich w pobliskim Ludźmierzu. Im to właśnie przypisywał Jan Długosz fundację warownej budowli w Szaflarach. Wiadomość ta jest podawana przez niektórych historyków w wątpliwość. Istnienie zamku szaflarskiego poświadczają źródła w r. 1338. Wspomniano wówczas tutejszego burgrabiego Piotra ze Słupi, tytułowanego w dokumencie kasztelanem. Treść przekazu świadczy, iż Szaflary zostały przyłączone do dóbr królewskich. Później zamek pozostawał w rękach dzierżawców, m.in. Ratułdów, Pieniążków i Komorowskich. Kres jego funkcjonowania przypadł na przełom XV/XVI w.
Opis
Badania umożliwiły odsłonięcie kamiennego muru obwodowego, wzniesionego na krawędziach skalistego wzgórza. Wejście do zamku prowadziło od zachodu, przez most przerzucony nad głęboką fosą, odcinającą cypel od wyżynnego zaplecza. Niezbyt jasno rysuje się program wewnętrznej zabudowy. Być może ograniczał się do wieży mieszkalnej na planie kwadratu, posadowionej na środku cypla. Na jej fundamentach wznieśli Uznańscy w XIX w. pawilon. Pozostałe budowle średniowieczne, przylegające do muru obwodowego, mogły być drewniane. W świetle wyników dotychczasowych badań można przypuszczać, że warowne założenie w Szaflarach zaczęto wznosić w drugiej połowie XIII w., raczej przy końcu tego stulecia. Nadal pozostaje otwarta sprawa ustalenia fundatora zamku. Najprawdopodobniej wznieśli go cystersi.
Obiekt w posiadaniu prywatnym, dostęp ograniczony.
Oprac. Stanisław Kołodziejski, OT NID w Krakowie, 26.10.2014 r.
Rodzaj: zamek
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.436998, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.379696