Jest również fragmentem zabudowy ul. Kościuszki stanowiącej dobrze zachowany zespół urbanistyczny z czasów Królestwa Kongresowego, odznaczający się zachowaną w dobrym stanie zwartą zabudową o klasycystycznym charakterze, złożoną z kamienic, budynków użyteczności publicznej i budowli sakralnych powstałych w przeważającej części w 1. poł. XIX wieku.

Historia

Jeszcze w 1838 r. ob. ul. Waryńskiego była dróżką, uliczką prywatną do pól prowadzącą. Jej regulacja nastąpiła ok. 1841 r., kiedy to Beniamin Mintz postanowił wybudować kamienicę na parceli, która miała od pn. stykać się z ową ulicą. W kamienicy Mintzów zamieszkiwali również Mordehaj i Hadasa-Leja Sternowie. W 1911 r. Stern otworzył kino „Momus” (w 1913 przejął je Wincenty Szymaniuk). W domu tym urodził się i spędził dzieciństwo Abraham Stern (1907, 1925 wyjechał do Jerozolimy, zginął w 1942) - poeta, językoznawca, bojownik o powstanie niepodległego Państwa Żydowskiego. Kamienica po gruntownym remoncie zaadaptowana na bank.

Opis

Obiekt usytuowany jest przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Waryńskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie ratusza (vis a vis). Eklektyzm z elementami klasycyzmu. Budynek na planie dwóch prostokątów; złożony z dwóch piętrowych, prostopadłościennych korpusów ustawionych do siebie prostopadle, przekrytych dachami dwuspadowymi. Do korpusu przy ul. Kościuszki przylega oficyna. Murowany z cegły, tynkowany, nakryty dachami dwuspadowymi. Elewacja północna od ul. Waryńskiego dziesięcioosiowa. W ściętym narożniku znajdują się drzwi wejściowe i balkonowe. Elewacja zach. od ul. Kościuszki pięcioosiowa. Elewacje na osiach symetrii zwieńczone trójkątnymi szczytami, analogicznie w narożniku. Szczyty płytkie, ujęte profilowanym gzymsem z motywem wolutowych konsolek. Górne kondygnacje zaakcentowane pasowym boniowaniem, gzymsem podokiennym, ozdobione meandrowym fryzem, zwieńczone gzymsem profilowanym koronującym z motywem konsolek. Okna w górnej kondygnacji obramione opaskami z klińcami. Wnętrze dwutraktowe, wielokrotnie przebudowywane.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Grażyna Rogala, OT NID w Białymstoku, 23.12.2014 r.