kościół pw. św. Wincentego - Zabytek.pl
Adres
Stary Żagań, 17
Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. żagański, gm. Żagań
Historia
Kościół został wzniesiony w XII w. i otrzymał wezwanie św. Wincentego. Najstarsza wzmianka potwierdzająca istnienie świątyni dotyczy przekazania w 1284 r. wsi Stary Żagań razem z patronatem nad kościołem klasztorowi augustianów. Do żagańskiego opactwa należał do czasu sekularyzacji klasztoru w 1810 r. W l. 1596-1663 był nieużytkowany, w międzyczasie, w 1626 r., został obrabowany. Odnowę świątyni przeprowadzono w 1670 r. dzięki staraniom opata żagańskiego konwentu augustianów Kaspara Fabritiusa. Podczas tego remontu przebudowano okna, wcześniej, w XV w. prezbiterium przekryto sklepieniem a przykościelny cmentarz otoczono kamiennym murem. W XVIII w. dobudowano zakrystię i kruchtę, oraz wzniesiono barokowe bramki w ogrodzeniu.
Opis
Kościół znajduje się w środku wsi, po zach. stronie drogi Nowogród Bobrzański - Żagań, na placu otoczonym kamiennym murem. Romańska świątynia, orientowana, została wzniesiona na planie dwóch zestawionych ze sobą brył: jednonawowego korpusu i nieco węższej absydy prezbiterialnej po stronie wsch. Nawa nakryta jest wysokim dachem dwuspadowym, prezbiterium dachem w formie połowy stożka. W kalenicy korpusu głównego umieszczono ośmioboczną sygnaturkę z latarnią, zwieńczoną iglicą z krzyżem na kuli. Od pn. do nawy dobudowano zakrystię, od pd. kruchtę. Obie przybudówki wzniesiono na planach zbliżonych do kwadratu i nakryto dachami dwuspadowymi. Kościół jest zbudowany z kamieni polnych wiązanych zaprawą wapienną, wsch. szczyt nawy wymurowano z cegieł. Dachy kryte są dachówką karpiówką układaną w koronkę. Cała sygnaturkę - jej ściany, latarnię i hełm - pokryto blachą. Zach. elewacje nawy i zakrystii oraz elewacje kruchty są otynkowane. Pozostałe oczyszczono z wtórnych tynków i mają lico kamienne. Rozglifione okna, zamknięte łukiem odcinkowym, ujęte są tynkowanymi opaskami. Elewacje wieńczą profilowane gzymsy. Wewnątrz nawa przekryta jest drewnianym stropem podzielonym na kwatery, dekorowanym polichromią z XVII w., absyda sklepieniem krzyżowo - żebrowym, w kruchcie strop drewniany. Zachował się barokowy ołtarz oraz obraz „Chrzest w Jordanie” pochodzące z XVII w. Po stronie pd. kamiennego muru otaczającego teren przykościelny znajduje się barokowa brama zwieńczona figurą św. Jana Nepomucena, pochodzącą prawdopodobnie z 1715 r. W ogrodzenie wmurowano cztery kamienne krzyże pokutne z XIV - XVI w.
Obiekt jest dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu.
Oprac. Anna Jackiewicz, OT NID w Zielonej Górze., 27.11.2014 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.30699, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.118360