Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew prawosławna parafialna pw. św. Michała - Zabytek.pl

cerkiew prawosławna parafialna pw. św. Michała


cerkiew 1884 r. Stary Kornin

Adres
Stary Kornin, 32

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. hajnowski, gm. Dubicze Cerkiewne

Cerkiew pw.św.Michała Archanioła była jednym z najważniejszych sanktuariów maryjnych najpierw unickich, a następnie prawosławnych na Podlasiu.

Jej oryginalna bryła na rzucie zbliżonym do krzyża łacińskiego wzorowana była zapewne na poprzedniej, XVIII-wiecznej cerkwi, natomiast dekoracja w postaci szalunku i opasek okiennych została zaczerpnięta z tradycyjnej drewnianej architektury rosyjskiej, rozpropagowanej na terenach cesarstwa rosyjskiego w 2. poł. XIX wieku.

Historia

Parafia prawosławna św. Michała Archanioła i św. Anny w Starym Korninie powstała w 1631 r., a osiem lat później przyjęła unię brzeską. Budowa pierwszej cerkwi trwała od 7.XI.1630 do 25.VIII.1631 roku. W 1709 r. miało miejsce cudowne objawienie się ikony Matki Bożej, co sprawiło, że cerkiew stała się znanym na Podlasiu sanktuarium. W 1724 r. hetman wielki koronny Jan Klemens Branicki ufundował nową świątynię na rzucie krzyża greckiego, którą konsekrowano w 1733 r. pw. św. Michała. W 1839 r., w wyniku skasowania unii brzeskiej, parafia powróciła do prawosławia. Obecną cerkiew zaczęto budować w 1892 r., najprawdopodobniej na wzór poprzedniej. 7 sierpnia 1893 r. konsekrował ja bp litewski i wileński Donat. Do cerkwi przeniesiono barokowy ołtarz główny ze starej świątyni wraz z cudowną ikoną, która w 1915 r. została wywieziona w głąb Rosji przez bieżeńców. Po I wojnie światowej zlikwidowano parafię w Starym Koninie, a wiernych przyłączono do parafii w Dubiczach Cerkiewnych. Reaktywacja parafii starokornińskiej nastąpiła w 1940 roku.

Opis

Cerkiew usytuowana w środkowej części wsi, na cmentarzu przycerkiewnym położonym po pd.-zach. stronie drogi biegnącej przez wieś, obok cerkwi fil. pw. św. Anny. Przykład drewnianej architektury cerkiewnej z terenu Podlasia.

Zbudowana na rzucie wydłużonego krzyża greckiego. Środkowa część nawy w formie oktogonu, wyniesiona, nakryta ośmiopołaciowym dachem zwieńczonym cebulastą kopułą. Boczne części nawy, prezbiterium i babiniec z chórem muzycznym nakryte dachami dwuspadowymi zwieńczonymi kopułkami. Po obu stronach prezbiterium niskie zakrystie. Przed wejściem przybudówka nakryta dachem dwuspadowym, mieszcząca przedsionek. Boczne wejście w elewacji wsch. poprzedzone gankiem na kolumienkach. Drewniana w konstrukcji zrębowej. Posadowiona na podmurówce kamienno-cementowej. Ściany szalowane wewnątrz i zewnątrz. Dachy i kopuły obite blachą. Okna ościeżnicowe, wielokwaterowe. Elewacje szalowane: do 1/3 wysokości ukośnie, wyżej poziomo. Okna prostokątne, zamknięte łukami dwuspadowymi, obramione ozdobnymi opaskami z wolutami, osłonięte nadokiennikami w formie daszków. Wiatrownice i listwy okapowe wycinane w ząbki. We wnętrzu ściany szalowane w dolnej partii pionowo, wyżej poziomo i ukośnie; naroża osłonięte deskami imitującymi filary przyścienne. Środkowa część nawy skomunikowana z pozostałymi częściami cerkwi szerokimi arkadami zamkniętymi łukami koszowymi na podciągach zdobionych ornamentem kostkowym. Boczne części nawy i prezbiterium przekryte pozornymi kolebkami o przekroju łuku koszowego. Balkon chóru muzycznego wsparty na dwóch kolumnach; osłonięty tralkową balustradą. Opaski okienne analogiczne jak na elewacjach zew. Wyposażenie: barokowy ołtarz główny sprzed 1758 r., ikonostas z 1893 r. w stylu bizantyjsko-rosyjskim, autorstwa Jegora Aleksandrowicza Mołokina z Wilna, pozostałe wyposażenie głównie XIX-wieczne w tzw. stylu rusko-bizantyjskim.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. Otwierany w czasie nabożeństw.

Oprac. Tomasz Rogala, OT NID w Białymstoku, 17-11-2015 r.

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.61434, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_BK.156154