Niewielka cerkiew filialna jest przykładem ludowej architektury sakralnej o wyraźnych wpływach budownictwa rosyjskiego, przejawiających się głównie w dekoracji elewacji zew. Jest jednym z elementów zespołu sakralnego złożonego z dwóch drewnianych cerkwi, wartościowego ze względów artystycznych i historycznych.

Historia

Parafia prawosławna św. Michała Archanioła i św. Anny w Starym Koninie powstała w 1631 r., a osiem lat później przyjęła unię brzeską. Budowa pierwszej cerkwi trwała od 7.XI.1630 do 25.VIII.1631 roku. W 1709 r. miało miejsce cudowne objawienie się ikony Matki Bożej, co sprawiło, że cerkiew stała się znanym na Podlasiu sanktuarium. Kolejną świątynię parafialną konsekrowano w 1733 r. pw. św. Michała. W 1839 r., w wyniku skasowania unii brzeskiej, parafia powróciła do prawosławia. Cerkiew pw. św. Anny wzniesiono w 1892 r. z drewna pozostałego z rozebranej dzwonnicy. Miała ona służyć parafianom jako świątynia tymczasowa w trakcie budowy sąsiedniej cerkwi parafialnej. W 1903 r. cerkiew pw. św. Anny wyremontowano i konsekrowano. Po I wojnie światowej zlikwidowano parafię w Starym Koninie, a wiernych przyłączono do parafii w Dubiczach Cerkiewnych. Reaktywacja parafii starokornińskiej nastąpiła w 1940 roku. Nabożeństwa w cerkwi pw. św. Anny odbywają się sporadycznie, głównie z okazji świąt patronki.

Opis

Cerkiew usytuowana w środkowej części wsi, na cmentarzu przycerkiewnym położonym po pd.-zach. stronie drogi biegnącej przez wieś, obok cerkwi parafialnej pw. św. Michała Archanioła. Orientowana. Przykład drewnianej architektury cerkiewnej o wyraźnych wpływach drewnianego budownictwa rosyjskiego.

Jednonawowa. Korpus nawowy prostopadłościenny, przekryty dachem dwuspadowym, zwieńczony w części wsch. cebulastą kopułką. Nad wejściem ośmioboczna dzwonnica nakryta wysokim hełmem zwieńczonym kopułą. Od wsch. trójboczne prezbiterium - niższe i węższe od korpusu nawowego, nakryte dachem dwuspadowym. Drewniana; korpus w konstrukcji zrębowej; dzwonnica - szkieletowej. Posadowiona na kamienno-ceglanej podmurówce. Ściany szalowane wewnątrz i zewnątrz. Dachy i kopuły obite blachą. Elewacje szalowane: do wysokości okien pionowo, wyżej poziomo. Okna prostokątne, zamknięte łukami dwuspadowymi, wielokwaterowe, obramione ozdobnymi opaskami z wolutami, osłonięte nadokiennikami w formie daszków. Wiatrownice i listwy okapowe wycinane w ząbki. Wnętrze trójdzielne. Prezbiterium zamknięte ikonostasem; schody z przedsionka prowadzą na chór muzyczny osłonięty od strony nawy tralkową balustradą. Wyposażenie: XVIII-wieczny ikonostas przeniesiony z cerkwi pw. św. Michała Archanioła, przekształcony w 1892 roku.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Otwierany w czasie nabożeństw.

Oprac. Tomasz Rogala, TT&B Białystok, 17-11-2015 r.