do pierwotnego kamiennego kościoła romańskiego, ufundowanego w 1119 r. przez Pawła Dunina Włostowica i rozbudowanego w XIV wieku.

Historia

Miejscowość Stare Miasto to pierwotna osada targowa Konin. Nazwa Stare Miasto pojawia się w dokumentach dopiero w 1359 r. dla rozróżnienia jej od nowszej lokacji Konina, który w 1283 roku ze względów obronnych został przeniesiony na swoje obecne miejsce. W następnych wiekach wieś stanowiła własność królewską. Tutejsza parafia po raz pierwszy wzmiankowana była w 1111 roku. Pierwotny kościół pw. św. św. Piotra i Pawła według tradycji wzniesiony został z ciosanego kamienia już w 1119 r. z fundacji Pawła Dunina Włostowica. Ta rozbudowana i podwyższona w XIV w., a restaurowana w XVIII w. świątynia romańska stanowi obecnie kaplicę, dobudowanego do niej od zach. w 1907 r. i konsekrowanego 2 maja 1909 r. przez bpa S. Zdzitowieckiego, nowego kościoła neogotyckiego. W czasie II wojny światowej Niemcy zrabowali z kościoła trzy dzwony. Ponadto zniszczyli osiem krzyży oraz murowaną kaplicę. W latach 1981 i 2013 w kościele przeprowadzono remonty dachu.

Opis

Stare Miasto jest wsią położoną na zach. od Konina. Obecny, neogotycki kościół jest murowany z cegły, jednonawowy, salowy, zbliżony planem do kwadratu. Ściany świątyni są oszkarpowane. Dwuspadowy dach pokryty jest dachówką. Z dawnego kościoła romańskiego z wieżą od strony zachodniej do czasów obecnych zachowane zostało prezbiterium i część nawy, wzniesione z dużych ciosowych kamieni, nadbudowane cegłą w XIV wieku. Od pn. przylega do niego zakrystia. W południowej ścianie skróconej o jedno przęsło nawy znajduje się trójuskokowy portal romański z XIII w. z płaskorzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego w tympanonie, maskami ludzkimi oraz głową sowy na krawężnikach. W murze prezbiterium kościoła romańskiego od strony wsch. znajduje się zamurowane okno ostrołukowe, z kolei od strony pn. zachowane zostało oryginalne okno romańskie. Na ścianie prezbiterium neogotyckiego kościoła od strony pn. umieszczona została kamienna, ozdobiona krzyżem płyta. Pod prezbiterium usytuowana jest krypta. Prezbiterium i zakrystia nakryte są sklepieniami kolebkowymi. Wnętrze zdobi polichromia Eligiusza Niewiadomskiego z 1907 roku. W nowszej części kościoła w 1959 r. wykonano polichromię autorstwa braci Drapiewskich. Wyposażenie wnętrza stanowi m.in. zdobiona ornamentami roślinnymi kamienna chrzcielnica romańska, drewniana chrzcielnica barokowa oraz ambona z 1869 roku. Kościół otacza murowano-metalowe ogrodzenie z bramą.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. Msze Św. w niedziele o godz. 7.30 i 9.00, w dni powszednie o 18.00, w święta w dni pracy o godz. 8.00 i 16.00.

oprac. Tomasz Łuczak, 16-11-2015 r.