kościół ewangelicki pw. Trójcy Przenajświętszej - Zabytek.pl
kościół ewangelicki pw. Trójcy Przenajświętszej
Adres
Stare Jaroszowice
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. bolesławiecki, gm. Bolesławiec
Zwarta, harmonijnie zakomponowana sylweta prezentuje ponadprzeciętną klasę artystyczną, w udany sposób nawiązując do twórczości wybitnych berlińskich twórców pierwszej połowy XIX w. - zwłaszcza z kręgu Friedricha Augusta Stülera. Obecnie w ruinie.
Historia
Kościół powstał w latach 1842-1844 w miejscu wcześniejszego, o konstrukcji szachulcowej. Autorem projektu był najprawdopodobniej bolesławiecki architekt Engelhardt Gansel, który kierował też początkowym etapem prac budowlanych. Budowla była remontowana w 1855 r. Od 2 poł. XX w. nieużytkowana, obecnie w ruinie.
Opis
Kościół usytuowany w północnej części wsi na wzniesieniu, po wschodniej stronie drogi głównej z Chmielna do Bolesławca. Orientowana, trójnawowa budowla na rzucie prostokąta, z pięcioboczną absydą strony wschodniej i wieżą na planie kwadratu od zachodu, na osi budynku. Murowany z kamienia i cegły, o dwukondygnacyjnym prostopadłościennym korpusie nakrytym dwuspadowym dachem ceramicznym. W partii absydy dach wielospadowy z krótką kalenicą. Trójkondygnacyjna wieża zwieńczona pierwotnie wysokim hełmem iglicowym. Bryła korpusu prostopadłościenna, dwukondygnacyjna, z pseudotranseptem od wschodu i masywem zachodnim mieszczącym klatki schodowe wieży.
Elewacje z ciosów kamiennych, artykułowane lizenami. Pod wąskim, profilowanym gzymsem koronującym w partii elewacji bocznych oraz absydy fryz arkadkowy. Otwory okienne korpusu w dwóch rzędach. Okna górnego rzędu wydłużone, znacznych rozmiarów, zamknięte pełnym łukiem i oparte na wspólnym gzymsie oraz osadzone w uskokowych obramieniach. Otwory okienne rzędu dolnego mniejszych rozmiarów, rozwiązane analogicznie. W partii pseudotranseptu oraz westwerku niewielkie okna biforyjne, rozdzielone czworobocznym filarkiem i pozbawione oprawy, opatrzone podokiennikami. W partii wieży okna biforyjne i rozety. Otwór wejścia głównego od zachodu, na osi wieży, ujęty pierwotnie w okrągłołuczny portal kamienny - obecnie niezachowany. Ponad wejściem tablica fundacyjna. Wnętrze rozdzielone wspartymi na ośmiobocznych filarach arkadami, wydzielającymi wąskie nawy boczne. W nawach bocznych pierwotnie jednokondygnacyjne empory, dostępne z bliźniaczych bocznych klatek schodowych w zachodniej części świątyni - obecnie niezachowane. Ruina.
Obok kościoła obelisk poświęcony cesarzowi Wilhelmowi I oraz poległym w wojnie francusko-pruskiej z lat 1870-1871. Na wschód od budowli nieczynny cmentarz ewangelicki, na południe - budynek dawnej pastorówki.
Zabytek dostępny.
Oprac. Piotr Roczek, 04.11.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: neoromański
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.313411, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.70700