Historia

Miasto królewskie Środa Wielkopolska lokowane zostało od podstaw (na tzw. surowym korzeniu) między 1253 a 1281 rokiem na prawie magdeburskim lub jego odmianie określanej jako prawo średzkie. W czasach I Rzeczpospolitej w mieście zbierały się sejmiki szlacheckie województw kaliskiego i poznańskiego. Od 1793 roku Środa Wielkopolska była siedzibą powiatu.

Pierwotny, gotycki ratusz umiejscowiony na środku głównego rynku miasta został rozebrany w 1892 roku. Siedziba magistratu została już w 1869 r. przeniesiona do budynku dawnego sądu rejonowego, wzniesionego w 1836 r. na miejscu dawnego dworu starościńskiego, być może z wykorzystaniem jego zachowanych fragmentów. W 1910 r. do budynku dobudowano boczne skrzydło z mieszkaniami służbowymi. W latach 1976-1977 rozebrane zostały przybudówki zlokalizowane w szczycie skrzydła. W 1990 r. rozpoczęto remont budynku. W 1993 r. rozpoczęto prace renowacyjne przy elewacjach polegające na osuszeniu budynku i położeniu nowych tynków. Obecnie w budynku mieści się m. in. Urząd Stanu Cywilnego.

Opis

Ratusz w Środzie Wielkopolskiej położony jest w pn. wsch. części starego miasta na wsch. od kolegiaty pw. Najświętszej Marii Panny i na pn. wsch. od rynku.Murowany na podmurówce kamiennej z cegły o wątku krzyżowym i otynkowany ratusz wzniesiony został na planie prostokąta, dłuższym bokiem usytuowanym na osi pn.-wsch.- pd. zach. Do jego pd. boku przylega skrzydło wzniesione na planie trapezu, z zaokrągloną dawną klatką schodową ulokowaną w jego zach. narożu, na styku z korpusem głównym. Ratusz jest budynkiem dwukondygnacyjnym (kondygnacje rozdzielone są gzymsem kordonowym), podpiwniczonym, z użytkowym poddaszem, nakrytym dwuspadowym dachem nad korpusem głównym oraz naczółkowym nad skrzydłem bocznym. Więźba dachowa oparta jest na podwójnym stolcu. Komunikację na piętro zapewniają schody żelbetonowe obłożone drewnem w korpusie głównym oraz drewniane w skrzydle bocznym. W części pomieszczeń zachowane zostały sklepienia krzyżowe.

Ratusz dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Tomasz Łuczak, 18-12-2017 r.