Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela - Zabytek.pl

kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela


kościół 1919 r. Sopot

Adres
Sopot, Parkowa 5

Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Sopot, gm. Sopot

Kościół jest przykładem miejskiej architektury sakralnej, o neobarokowej formie architektonicznej.

Budowla od początku do dnia dzisiejszego pełni tę samą funkcję kościoła ewangelickiego. Położona w reprezentacyjnej, kuracyjnej części Sopotu i doskonale wkomponowana w parkową zieleń, wyróżnia się wysokimi walorami krajobrazowymi. Wieża kościoła stanowi jedną z dominant przestrzennych i jest doskonale wyeksponowana od strony morza.

Historia

Sopot od lat 20. XIX w. był dynamicznie rozwijającą się miejscowością letniskową i uzdrowiskową, o stale zwiększającej się liczbie mieszkańców i sezonowych gości. Do lat 70. tego wieku nie istniała tu jednak żadna świątynia. Sopoccy ewangelicy należeli do parafii w Małym Kacku (ob. Gdynia), a jedynie w sezonie letnim w parku pod gołym niebem odprawiane były nabożeństwa dla odwiedzających letnisko gości. W 1871 r. w Sopocie wzniesiono pierwszą świątynię ewangelicką - Kaplicę Pokoju, nazwaną tak dla upamiętnienia zawarcia w tym roku pokoju po wojnie francusko-pruskiej. W latach 1913-1919 na miejscu kaplicy zbudowano większy kościół, któremu początkowo nadano taką samą nazwę. Autorem projektu był Adolf Bielefeldt, znany, tworzący na terenie Sopotu i Gdańska architekt. W maju 1945 r. świątynia została na krótko przekazana Kościołowi Katolickiemu, jednak już we wrześniu tego samego roku powróciła do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Obecnie kościół nosi nazwę Zbawiciela i należy do parafii ewangelickiej Gdańsk-Gdynia-Sopot. W świątyni odbywają się również gościnnie nabożeństwa Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.

Opis

Kościół położony jest w centralno-wschodniej części Sopotu, na terenie Parku Południowego, przylegającego od pn. do Zakładu Balneologicznego i Skweru Kuracyjnego, od zachosu do ulic Grunwaldzkiej i Parkowej, od południa do ul. Kordeckiego i od wschodu do al. Wojska Polskiego i nadmorskiej plaży. Kościół otoczony jest parkową zielenią.

Budowla została wzniesiona w stylu neobarokowym. Murowana z cegły. Założona na rzucie krzyża greckiego, z czterema aneksami wpisanymi między ramiona krzyża, z których trzy mieszczą klatki schodowe. Bryła budowli jest zwarta. Południowe i północne ramię krzyża nakryte jest dachem dwuspadowym, ramię wschodnie trójspadowym, a nad ramieniem zachodnim posadowiona jest wysoka wieża, nakryta dwuspadowym dachem z sygnaturką. Aneksy są znacznie niższe od ramion kościoła, nakryte dachami pulpitowymi. Elewacje posiadają bogatą dekorację neobarokową. Elewacje północna i południowa ramienia krzyża są rozczłonkowane jońskimi pilastrami, szczyty zwieńczone trójkątnymi frontonami i ujęte po bokach wazami. Elewacje wieży obramowane są pilastrami - w przyziemiu boniowanymi, a na wyższych kondygnacjach gładkimi, wspartymi na akantowych konsolach, z kompozytowymi głowicami. Szczyty wieży ujęte są w dwupoziomowe spływy wolutowe, zwieńczone półkolistymi naczółkami. Otwory okienne budowli są mocno zróżnicowane - o formach odcinkowych, prostokątnych, półkolistych, owalnych i okrągłych. Wszystkie są ujęte w opaski, a większe okna ponadto zwieńczone trójkątnymi frontonami lub gzymsami. W aneksach budowli umieszczone są portale, ujęte pilastrami i zwieńczone belkowaniem. Portale w aneksach przy wieży wzbogacone zostały ponadto plastyczną dekoracją z liści akantu.

Wnętrze nakryte jest drewnianym stropem kasetonowym, wspartym na słupach. W każdym ramieniu krzyża znajdują się empory. Ramię wsch. zamknięte jest w przyziemiu ścianą, przed którą umieszczony jest ołtarz, a powyżej znajduje się empora organowa. Na prospekcie widnieje tablica fundatorów organów - rodziny von Herbst. Balustrady empor są płycinowe, z namalowanymi popiersiami Mojżesza i apostołów.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania w niedziele bezpośrednio po nabożeństwach (ok. godz. 11) lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Beata Dygulska, OT NID w Gdańsku, 29.10.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: neobarokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.58005