Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dwór - Zabytek.pl

Adres
Solniki, 29

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. nowosolski, gm. Kożuchów - obszar wiejski

Przykład klasycystycznej rezydencji powstałej z przekształconego renesansowego dworu obronnego.

Historia

W Solnikach, w źródłach po raz pierwszy wymienionych wraz z kościołem w 1295 roku jako Czolnik, w tym czasie dobra (razem z winnicą) należały do Jeszko de Sonburn. W 1539 roku wspomniano o miejscowym folwarku. Mniej więcej w tym czasie Solniki zostały nabyte przez Wenzla von Brauna. Z czasem, zapewne z inicjatywy Konrada von Brauna wzniesiono renesansowy dwór obronny na miejscu bliżej nieznanego starszego założenia. W 2. połowie XVII wieku budynek został powiększony. Na początku XIX wieku właścicielem dóbr w Solnikach był generał Wilhelm von Dobschütz. Z jego inicjatywy dokonano przebudowy dworu. Renesansowy dwór, otoczony fosą, został przekształcony w klasycystyczną rezydencję. Z końcem lat trzydziestych XIX wieku majątek przeszedł w ręce rodziny von Gleim, której przedstawiciele władali nim do 1945 roku. W połowie XIX wieku miejscowy folwark powiększono o nowe zabudowania. Około 1900 roku zbudowano ryzalit wieżowy  i taras. Ostatni niemiecki właściciel majątku, Arthur von Gleim zmarł w 1937 roku, do 1945 mieszkała w dworze jego żona. W latach 1945-1948 w Solnikach stacjonowali żołnierze radzieccy, którzy prowadzili tu wojskowe gospodarstwo rolne. Od 1948 roku Solniki objęła polska administracja, a w danym majątku zostało urządzone Państwowe Gospodarstwo Rolne. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku zespół budynków podworskich przeszedł w ręce prywatne. Wówczas przeprowadzono jego gruntowną restaurację.

Opis

Dwór w Solnikach to murowana, piętrowa budowla z podpiwniczeniem, założona na planie trapezu z przybudówkami. Dwór nakrywa dach czterospadowy z powiekami. W elewacji frontowej znajduje się wejście główne, flankowane pilastrami, podtrzymującymi gzyms z kostkowym fryzem. W narożach fasady umieszczono kanelowane pilastry. Dodatkowe detale architektoniczne to gzyms oraz opaski okienne. Przy elewacji północnej stoi przeszklona weranda z trójkątnym naczółkiem wspartym na czterech żłobkowanych filarach. Naczółek ozdabia fryz kostkowy. Do dziś we wnętrzu dworu przetrwały elementy historycznego wystroju, jak drewniana boazeria w hallu i sieni, stolarka drzwiowa oraz drewniane schody z balustradą z profilowanymi tralkami. Jedno z pomieszczeń jest ozdobione profilowaną fasetą i plafonem, a w kilku zachowały się oryginalne parkiety. Przy dworze znajduje się park oraz ogród z oranżerią i domem ogrodnika. Oranżeria to parterowy obiekt klasycystyczny, zbudowany na początku XIX wieku na planie wydłużonego prostokąta. W fasadzie mieszczą się drzwi wejściowe. Drugi otwór wejściowy, który flankują pilastry wspierające naczółek z gzymsem, umieszczono w elewacji zachodniej. Oranżeria, nakryta dachem czterospadowym, łączy się z domkiem ogrodnika. Jest to parterowy budynek, który został odtworzony w latach 1986-1988, w czasach funkcjonowania Państwowego Gospodarstwa Rolnego.

Zabytek dostępny od zewnątrz przez cały rok.

Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 24.03.2015 r.

Bibliografia

  • Garbacz K., Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego, t. 2: Powiaty: żarski - żagański - nowosolski - wschowski, Zielona Góra 2012, s. 282-283.
  • Kowalski S., Zabytki architektury województwa lubuskiego, Zielona Góra 2010, s. 344-345.

Rodzaj: dwór

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.26881, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.157895