Anny.

Historia

Kościół pw. św. Anny zbudowany został w XIV w. jako kaplica pielgrzymkowa, wzniesiona poza obrębem miasta. Pełnił także funkcję kościoła cmentarnego. W 1. ćw. XVI w. do pierwotnego kościoła, który pozostawiony został jako prezbiterium, dobudowany został trójnawowy halowy korpus z wieżą od pd.-zach. Od wschodu do prezbiterium dostawiona została wzniesiona na planie prostokąta niewielka kaplica św. Anny, w której umieszczono cudowną figurkę świętej. Po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej odnowiony został w 1661 r. W roku 1726 sklepiono prezbiterium i odbudowano wieżę. W 1948 przeprowadzono remont kościoła, naprawiając uszkodzenia z czasów działań wojennych. Remontowany w 1977 r.

Opis

Kościół położony poza historycznym centrum miasta, po jego płn.-zach. stronie, otoczony zlikwidowanym cmentarzem.

Orientowany, murowany z kamienia i cegły, częściowo tynkowany. Korpus kościoła trójnawowy, halowy, 4-przęsłowy. Prezbiterium jednonawowe, zamknięte sześciobocznie. Do prezbiterium od wsch. przylega wzniesiona na planie prostokąta niewielka, jednoprzęsłowa kaplica św. Anny, od płd. dwuprzęsłowa zakrystia. Do elewacji płd., w części zach. dostawiona została wieża mieszcząca klatkę schodową.

Prezbiterium oraz zakrystia przykryte zostały sklepieniem kolebkowym z lunetami, zdobionym motywami geometrycznymi; kaplica św. Anny sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Korpus przykryto stropem belkowym.

Bryła oszkarpowana została masywnymi uskokowymi przyporami. Elewację zachodnią wieńczy trójkątny szczyt dekorowany dwoma rzędami prostokątnych blend. Korpus nawowy i prezbiterium przykryto dwuspadowymi dachami, wieżę wieńczy baniasty hełm z latarnią. W korpusie nawowym i prezbiterium otwory okienne zamknięte łukiem ostrym. We wsch. elewacji kaplicy św. Anny, nad wejściem, wykonany został okulus z kamiennym maswerkiem zdobionym motywem rybiego pęcherza, nad okulusem umieszczono monogram augustianów.

Wnętrze korpusu nawowego dzielone jest 8-bocznymi filarami z ostrołucznymi arkadami międzynawowymi. Wyposażenie kościoła stanowi barokowy ołtarz główny barokowy, z ok. 1725 r., z obrazem św. Anny Samotrzeciej, ołtarz boczny MB Bolesnej z 1685 r., ołtarz 14 Wspomożycieli z ok. 1720 r. oraz ambona z 1726 r. Zachowana jest również późnogotycka granitowa chrzcielnica z pocz. XVI w. W kościele zachowane są również liczne barokowe figury świętych, ustawione na konsolach, przy ścianach oraz przy filarach. W kaplicy zachowane późnogotyckie sakramentarium zwieńczone łukiem w ośli grzbiet, ozdobione tarczami herbowymi z monogramem augustianów i gmerkiem kamieniarza.

Na terenie pocmentarnym ustawione zostały kamienne rzeźby: wczesnośrednioweczna(?) zwana „grzybem”, oraz romańska rzeźba lwa z 2. ćw. XII w.

Zabytek dostępny.

Oprac. Maria Czyszczoń, 31.10.2014 r.