cmentarz żydowski - Zabytek.pl
Adres
Sobków
Lokalizacja
woj. świętokrzyskie, pow. jędrzejowski, gm. Sobków
Na cmentarzu zachowało się ok. 30 dawnych nagrobków, w tym dwa sarkofagi oraz trzy kamienie nagrobne. Charakterystyczna dla cmentarza jest jego rzeźba terenu: niewielki wał ziemny, wyznaczający jego dawny zasięg oraz wzniesienie terenu na środku cmentarza wskazujące miejsce, w którym kiedyś stał ohel.
Historia
Początki osadnictwa żydowskiego w Sobkowie sięgają lat 60. XVII w. Pod koniec XVIII w. stanowili oni ok 40% wszystkich mieszkańców miejscowości. Cmentarz istniejący co najmniej od XVIII w. (założony przed 1795 r.), został zniszczony w trakcie II wojny światowej i po niej.
Opis
Cmentarz leży w południowo-wschodniej części miejscowości, przy ul. Piaskowej, poza zwartą zabudową, w pobliżu cmentarza katolickiego. Obecnie ma on plan prostokąta o wymiarach ok. 40 x 50 m. Otacza go niewielki wał ziemny, znajdujący się zapewne w miejscu dawnego kamiennego muru. Zachowało się na nim ok. 30 nagrobków z końca XIX i 1. poł. XX w., w tym dwa w typie sarkofagu, trzy kamienie nagrobne oraz zarys fundamentów dwóch oheli. Macewy o półokrągłych zwieńczeniach, wykonane z miejscowych zlepieńców i piaskowca, ozdobione były spotykanymi powszechnie przedstawieniami (święta księga, korona, lew, orzeł, świecznik, ręce złożone w geście błogosławienia) oraz hebrajskimi inskrypcjami. Trudno natomiast odszukać ślady polichromii, które obserwowano często na nagrobkach na innych nekropolach żydowskich. Wiele ze stel wciąż stoi na swym pierwotnym miejscu, choć niektóre leżą już wśród traw. Można też jeszcze wciąż odczytać rzędowy układ pochówków. Dokładna obserwacja zachowanej rzeźby terenu (niewielki wał ziemny, wzniesienie terenu na środku cmentarza i zarysy fundamentów) pozwala też dostrzec dawne granice cmentarza, otoczonego kiedyś kamiennym murem, oraz miejsce w którym stał ohel, nieczytelne już na pierwszy rzut oka wśród roślinności porastającej cmentarz.
Zabytek dostępny.
Oprac. Nina Glińska, NID OT Kielce, 19-10-2018 r.
Rodzaj: cmentarz żydowski
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_26_CM.7299, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_26_CM.54