Historia

Cerkiew przypuszczalnie pochodzi z 1672 r., kiedy to została wzniesiona jako kaplica cmentarna unickiej parafii w Sasinach. W 1835 r. parafię w Sasinach wraz z cerkwią w Sobiatynie przyłączono do parafii św. Barbary w Milejczycach. Od 1839 r. cerkiew prawosławna. W 1901 r. parafię w Sasinach reaktywowano, a w okresie międzywojennym ponownie przyłączono ją do Milejczyc. Od 1947 do 1954 r. cerkiew w Sobiatynie zastępowała spaloną świątynię w Sasinach. Remonty w wiekach XVIII-XIX o nieustalonym zakresie. W latach 1960-1963 miał miejsce remont wnętrza z częściowym jego zniekształceniem, m.in. dokonano zmiany kształtu otworów okiennych. W 1969 r. wymieniono pokrycie dachowe oraz pomalowano budynek z zewnątrz. W latach 90. XX w. pokryto elewacje sidingiem, a wnętrze wyłożono okładziną PCV. W 2012 r. cerkiew przeszła generalny remont: wymianę blachy dachowej na gont, a sidingu na szalunek, pokrycie kopuł imitacją złota. Obecnie cerkiew należy do parafii prawosławnej Przemienienia Pańskiego w Sasinach.

Opis

Obiekt jest usytuowany w centrum cmentarza grzebalnego, orientowany. Stanowi przykład drewnianego budownictwa cerkiewnego z terenu Podlasia.

Złożony jest z prostokątnej w rzucie nawy połączonej z trójbocznym prezbiterium oraz zbliżonej w planie do kwadratu dwukondygnacyjnej kruchty. Nawa i prezbiterium kryte są dachem sześciospadowym z kalenicą, kruchta namiotowym. Oba dachy zwieńczone są cebulastymi kopułkami na szyjach. Kondygnacje kruchty rozdzielone zostały szerokim dachem okapowym, górna kondygnacja jest znacznie niższa i węższa od dolnej. Wejście osłonięte daszkiem dwuspadowym na słupach.

Obiekt drewniany, na kamiennej podmurówce, nawa w konstrukcji zrębowej (węgłowanie na rybi ogon), kruchta w konstrukcji szkieletowej. Dachy są pobite gontem, kopułki pokryte imitacją złota. Elewacje szalowane pionowo z listwowaniem; ściany nawy spięte lisicami. Okna prostokątne, wielokwaterowe. Strop i podłoga drewniane.

Zabytek dostępny dla zwiedzających z zewnątrz; otwierany sporadycznie z okazji nabożeństw.

oprac. Aneta Kułak, OT NID w Białymstoku, 04.09.2014 r.