W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się cztery osady otwarte; trzy z nich funkcjonowały w tym samym czasie co grodzisko (st. 2, 3, 5).

Usytuowanie i opis

Grodzisko znajduje się ok. 1200 metrów na zachód od centrum wsi Słupno, 200 metrów na południe od koryta rzeczki Słupianki. Położone jest na terasie zalewowej Wisły na niewysokiej piaszczystej podłużnej kępie wśród terenów podmokłych. Osady ulokowano na niewielkich wyniesieniach terenu: osadę nr 2 na przedpolu grodziska od północy i północnego-zachodu, osadę nr 3 na południowy-wschód od grodziska i osadę nr 5 na wschód od niego.

Grodzisko ma kształt owalny, a jego wymiary to ok. 90 x 75 m. Wał o szerokości do 25 metrów u podstawy ma wysokość do ok. 4 metrów. W jego części wschodniej widoczne jest siodłowate obniżenie; być może w tym miejscu znajdowała się brama prowadząca kiedyś do wnętrza grodu. Stanowisko jest porośnięte drzewami w stopniu nie utrudniającym obserwacji. Teren osad przygrodowych użytkowany jest jako pola uprawne.

Historia

W. Szymański datuje grodzisko na wiek XI. Wyniki badań wskazują, że gród wzniesiono na miejscu osada kultury łużyckiej z okresu halsztackiego (ok. 1000 - 400 r. p.n.e.). Wspomniane wyżej osady przygrodowe datowane są na X - XI (st. 3, 5) lub XI w. (st. 2).

Stan i wyniki badań

Grodzisko w Słupnie znane jest od XIX wieku. Wymieniane było w sprawozdaniach terenowych z lat 20-tych. Pierwsze badania inwentaryzacyjne i weryfikacyjne grodziska przeprowadzone zostały w roku 1959. Badania sondażowe pod kierownictwem W. Szymańskiego odbyły się w roku 1966. Osady przygrodowe badana były w roku 1966 (st. nr 2) i 1975 (st. nr 5). W roku 1982 grodzisko zostało zarejestrowane w trakcie badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski.

Dwa wykopy krzyżujące się pośrodku grodziska przecięły je po linii północ - południe i wschód - zachód, trzeci założono na terenie osady przygrodowej przylegającej do grodziska od strony północnej. Na warstwy kulturowe, czyli nawarstwienia ziemne powstałe w wyniku działalności człowieka, natrafiono jedynie w części przywałowej. Po stronie północnej była to warstwa znajdująca się pod nasypem wału, a więc starsza od niego, zawierająca fragmenty ceramiki kultury łużyckiej. W części południowej natrafiono na fragmenty ceramiki wczesnośredniowiecznej związanej z funkcjonowaniem grodu. Chronologię potwierdziły znaleziska z terenu osad przygrodowych. W roku 1966 na terenie osady nr 2 przebadano siedem jam gospodarczych. Sześć z nich, zawierających fragmenty ceramiki i kości zwierzęcych, datowanych jest na wczesną epokę żelaza (650 - 400 r. p.n.e.). Ostatnia, z zabytkami z XI wieku (fragmenty naczyń ceramicznych i prażnic, czyli czworokątnych glinianych naczyń służących do prażenia zbóż), interpretowana była wstępnie przez W. Szymańskiego jako jama wędzarska. W trakcie badań osady nr 5 w roku 1975 odsłonięto słabo zachowane ślady zabudowań mieszkalnych, palenisk i jam gospodarczych datowanych dzięki znaleziskom (przęśliki, fragmenty noży i rogowej oprawki noża, grzebienia, paciorka bursztynowego oraz naczyń glinianych) na XI - XII wieku. Natrafiono także na dwa obiekty - jamę odpadkową i grób, datowane na koniec trwania kultury łużyckiej, czyli wczesną epokę żelaza. Na stanowisku znaleziono także ceramikę z okresu wpływów rzymskich (I - IV w. n.e.).

Grodzisko położone jest w sąsiedztwie rozwijającego się osiedla domków jednorodzinnych. Droga dojazdowa prowadzi w pobliże grodziska.

Oprac. Agnieszka Oniszczuk, OT NID w Warszawie, 23.08.2014 r.