Historia

Świątynia położona w pobliżu ruin zamku budowana była około przełomu XV i XVI wieku. Jej wznoszenie w 1474 roku rozpoczął mistrz zakonu joannitów Richard von der Schulenburg. Prace przy budowie kontynuował jego następca Georg von Schlabrendorf. W latach 1520-1522 założono sklepienia, później w XVII-XIX wieku kościół kilkakrotnie remontowano i odnawiano. Pod koniec XVIII wieku przebudowano zakrystię, zaś w latach 1814-1818 w dużym stopniu wieżę. W 1990 roku, dzięki wsparciu ze strony niemieckich joannitów, przystąpiono do restauracji świątyni i jej wyposażenia. W następnych latach zabezpieczono sklepienia, odrestaurowano malowidła, przeprowadzono renowację okien herbowych, stolarki, ambony, empory organowej, organów, ławek i chrzcielnicy. Ponadto zawieszono 13 odrestaurowanych tablic herbowych joannitów spośród 1300, pochodzących z XVII-XIX wieku, a przed 1945 rokiem przechowywanych w Słońsku. Zbiór tych tablic, po wojnie przewieziony do Warszawy, w 1988 roku został sprzedany za granicę i obecnie zdobi jedną ze szwedzkich kolekcji.      

Opis

Kościół parafialny pw. Matki Bożej Częstochowskiej to gotycka, trójnawowa budowla halowa z wysoką prostokątną wieżą od zachodu, z zegarem, zwieńczoną czterema narożnymi wieżyczkami. Po stronie północnej znajduje się zakrystia. Korpus, wzmocniony przyporami, nakrywa wysoki dach wielospadowy. Między przyporami wysokie okna ostrołukowe. Wejście do świątyni prowadzi przez otwory z ostrołukowym obramieniem, umieszczone w południowej i wschodniej elewacji. W trójnawowym wnętrzu świątyni z trójbocznie zamkniętym prezbiterium zachowało się wsparte na ośmiobocznych filarach gwiaździste sklepienie. Na sklepieniu dekoracja malarska z XVI wieku, w części zrekonstruowana w 1925 roku. Ponadto występują tu też ceramiczne zworniki z płaskorzeźbami, które przedstawiają sceny biblijne, postacie świętych, znaki zodiaku, zwierzęta oraz narzędzia pracy. Do zabytkowych elementów wyposażenia i wystroju należą: ołtarz główny z XVI wieku z płaskorzeźbionymi płytami alabastrowymi, renesansowa płyta nagrobna Agnes von Hohenstein, krucyfiks, barokowa chrzcielnica z 1658 roku, marmurowa ambona z 1773, organy z 1845 roku oraz 13 odrestaurowanych tablic herbowych.

Zabytek dostępny dla zwiedzających przez cały rok.

Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 17.09.2015 r.

Bibliografia

• Garbacz K., Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego, t. 3: Powiaty: gorzowski - słubicki - sulęciński - międzyrzecki - strzelecko-drezdenecki, Zielona Góra 2013, s. 176-177, fot. 84.
• Kowalski S., Zabytki architektury województwa lubuskiego, Zielona Góra 2010, s. 339-340.