Stanowi unikatowy element w krajobrazie Kotliny Hrubieszowskiej.

Usytuowanie i opis

Cmentarzysko kurhanowe jest położone w północno-wschodniej części wsi, wśród zabudowań wiejskich, na wschód od głównej drogi ze Ślipcza w kierunku Hrubieszowa, w odległości około 250 m (pierwszy kurhan) - 350 m (trzeci kurhan) na zachód od koryta rzeki Bug i granicy państwowej. Leży na terasie nadzalewowej doliny rzeki Bug.

Cmentarzysko tworzą trzy wyróżniające się w terenie kurhany. Położone są w odległości od siebie ok. 100 m na działkach należących do różnych właścicieli, dlatego każdy z kopców został uznany przez WKZ jako oddzielne stanowisko archeologiczne, ale wpis do rejestru zabytków woj. lubelskiego mają wspólny. Kurhan na stanowisku 34 położony jest na działce oznaczonej nr 22, kurhan określony jako stanowisko 35 leży na działce nr 22, natomiast kopiec ze stanowiska 36 znajduje się na działce nr 118/1. Wszystkie kopce zachowały się w dobrym stanie. Kurhan na stanowisku 34, nazywany „Mogiłą Chrobrego”, znajduje się na polu ornym, ale sam kopiec jest wyłączony z użytkowania, porośnięty trawą, a na jego północnym obrzeżu rośnie sporych rozmiarów drzewo (samosiew). W rzucie jest owalny o średnicy ok. 10 m i wysokości 3,20 m. Na kulminacji kurhanu znajdują się ślady trzech dawnych wkopów rabunkowych o głębokości od 20 do 40 cm i wymiarach 40 X 20 cm. Kurhan na stanowisku 35 położony jest na terenie nieużytku rolniczego, przy ogrodzeniu posesji, a jego powierzchnię porasta trawa. Obiekt posiada rzut owalny o średnicy około 9 m i wysokość 3,20 m. Z kolei kopiec na stanowisku 36 zlokalizowany jest na terenie domowego ogródka w odległości około 2 m na północ od budynku mieszkalnego. Posiada lekko jajowaty rzut o maksymalnej średnicy ok. 9 m i wysokość 1,70 m ze ściętym czworokątnym wierzchołkiem, lekko zniszczonym przez 4 niewielkie dawne wkopy rabunkowe. Teren kopca stanowi nieużytek porośnięty trawą, otoczony ogrodzeniem z siatki i furtką zamykaną na zamek. Są to mogiły wstępnie datowane na okres wpływów rzymskich lub wczesnego średniowiecza.

Historia

W oparciu o ogólne spostrzeżenia oparte na formie kopców i znalezisku monet wstępnie ustalono, że cmentarzysko kurhanowe w Ślipczu można datować na okres wpływów rzymskich lub wczesne średniowiecze. Do literatury archeologicznej cmentarzysko w Ślipczu wprowadził w 1957 r. Stefan Nosek. Obecnie stan nasypów kopców jest dobry. Brak jest świeżych wkopów rabunkowych na cmentarzysku.

Stan i wyniki badań

Dotąd nie przeprowadzono badań wykopaliskowych na żadnym z trzech kurhanów. Badania powierzchniowe AZP w 1978 roku przeprowadziła Katedra Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie pod kierunkiem Andrzeja Kokowskiego i Sławomira Jastrzębskiego. Inwentaryzację pomiarową kopców wykonali: Kazimierz Bęcek i Jan Smok w 1985 roku (stan. 34 i 35), Józef Niedźwiedź w 1987 roku (stan. 36).

W trakcie badań powierzchniowych AZP oraz doraźnych zwiadów terenowych prowadzonych systematycznie przez pracowników WUOZ w Lublinie Delegatura w Zamościu, w nasypach kopców i w ich najbliższym otoczeniu oraz we wkopach rabunkowych nie odnotowano dotąd obecności ruchomych zabytków archeologicznych. Jedyne zabytki pochodzą ze stanowiska 35 gdzie obok kopca właściciel działki odkrył monety: denary Wespazjana i Antoniusa Piusa.

Dostęp do zabytku ograniczony. Kurhany można zwiedzać po uzgodnieniu z właścicielami posesji.

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID w Lublinie, 22-09-2015r.