Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św.św. Filipa i Jakuba - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św.św. Filipa i Jakuba


kościół 1740 r. Skomlin

Adres
Skomlin, Konstytucji 3 Maja 2

Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. wieluński, gm. Skomlin

Jeden z cenniejszych przykładów XVIII-wiecznego budownictwa sakralnego, z zachowaną pełną iluzjonistyczną polichromią wnętrza i zespołem barokowego wyposażenia.

Historia

Obecny kościół pw. św.św. Filipa i Jakuba w Skomlinie został zbudowany w 1740 (1746?) r., staraniem właściciela wsi Władysława Bartochowskiego. Parafia w Skomlinie istniała już w 1459 r. i zaliczała się do najmniejszych w wieluńskiem. Pierwszy drewniany kościół w Skomlinie wzmiankowany jest w 1520 r. Kościół ten spłonął w 1737 r. od uderzenia pioruna, na jego miejscu w 1746 r. wybudowano obecny. Staraniem księdza Bartłomieja Witkowskiego wyposażono świątynię w trzy barokowe ołtarze. W 1776 r. K. Więckowski przyozdobił ściany nowego kościoła iluzjonistyczną rokokową polichromią ze scenami z życia apostołów i świętych. Kościół konsekrowany dnia 21.XI.1781 r., przez biskupa Ignacego Kozierowskiego. Po 1849 roku do korpusu kościoła dostawiono murowaną zakrystię. Krótko przed 1939 r. kościół został odrestaurowany staraniem ówczesnego proboszcza księdza Zygmunta Jędrzyckiego. W czasie II wojny świątynia została ograbiona z paramentów, przed zburzeniem uchronił ją ówczesny wójt wsi pochodzenia niemieckiego.

Opis

Kościół pw. św.św. Filipa i Jakuba pierwotnie usytuowany był pośrodku osady założonej na planie owalnicy. Obecnie znajduje się w zach. części wsi, przy rozwidleniu dróg, których układ jest pozostałością historycznego założenia przestrzennego osady. Teren przykościelny wygrodzony jest kamienno-drewnianym parkanem, obsadzony pierścieniem drzew. W narożniku południowo-wschodnim wznosi się murowana wieża. XVIII-wieczna świątynia, z barokowo-rokokowym wyposażeniem, składa się z trójnawowego korpusu założonego na planie prostokąta oraz węższego, trójbocznie zamkniętego prezbiterium. Do korpusu od południa i zachodu przylegają dwie kruchty. Prezbiterium ujęte prostokątnymi przybudówkami. Bryła kościoła rozczłonowana. Korpus nawowy i prezbiterium przykryte oddzielnymi dachami: dwuspadowym i wielopołaciowym. Przy nawie, od zachodu wznosi się kruchta o bryle analogicznej do prezbiterium. W kalenicy nawy ośmioboczna wieżyczka sygnaturki. Do prezbiterium od północy przylega pierwotna zakrystia (obecnie składzik) nakryta dachem jednospadowym. Późniejszą, murowaną zakrystię (po 1849 r.) wieńczy dwuspadowy dach usytuowany prostopadle do osi wzdłużnej prezbiterium. Kościół jest wzniesiony z drewna, konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, kryty gontem i blachą miedzianą, oszalowany. Ściany oszalowane pionowo deskami, rozczłonkowane lisicami i otworami okiennymi sklepionymi łukiem odcinkowym. Elewacje pod okapem obiega wydatny, dekoracyjnie opracowany gzyms, o profilu wklęsło wypukłym z uskokami. Wnętrze korpusu trójnawowe, podzielone dwoma rzędami ozdobnie opracowanych słupów. Nawa środkowa wyższa, sklepiona pozorną kolebką otwiera się do naw bocznych nakrytych stropami płaskimi. Prezbiterium od korpusu oddziela ściana tęczowa z pojedynczą belką o fazowanych krawędziach. Przestrzeń zachodniej kruchty zajmuje chór muzyczny. Wnętrze świątyni pokrywa rokokowa, iluzjonistyczna polichromia z 1776 r., autorstwa malarza K. Więckowskiego, przedstawiająca Siedem Sakramentów oraz sceny z życia apostołów i świętych (w tym patronów kościoła), ujęte w architektoniczne ramy oraz rocaille'owe obramienia, wzbogacone motywami roślinnymi i geometrycznymi. W nawie północnej, w drugim przęśle od wschodu, iluzjonistycznie malowany ołtarz. W zachodniej kruchcie, na belce stropowej pod chórem, znajduje się inskrypcja: „K. WIĘCKOWSKI / INVENIOR TEGO KOŚCIOŁA ZA KOŃCZYŁ: / ROBOTE SWOJE. DNIA 4 PAŹDZIERNIKA: / R. 1776: / PROSI O ZDROWAŚ: / MARYJA.” Na uwagę zasługuje także otwór drzwiowy o ozdobnie opracowanym obramieniu, z dwułucznym zamknięciem od góry (w kruchcie południowej) oraz zespół barokowych, XVIII-wiecznych ołtarzy.

Obiekt dostępny z zewnątrz cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu z administratorem parafii.

Oprac. Elżbieta Cieślak, 15.12.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.132077, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.179851