Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

synagoga - Zabytek.pl

Adres
Sejny, Józefa Piłsudskiego 39

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. sejneński, gm. Sejny (gm. miejska)

Synagoga jest pamiątką po dużej społeczności żydowskiej zamieszkującej Sejny w XVIII-XX wieku.

Charakteryzuje się ciekawym eklektycznym wystrojem architektonicznym z przewagą elementów gotyckich na elewacjach i klasycznych we wnętrzu.

Historia

W 1768 r. właściciele Sejn - Dominikanie - pozwolili osiedlać się w mieście Żydom. Pierwsza synagoga, wystawiona w 1788 r., zbudowana była z drewna. Obecna została wzniesiona w 1885 roku staraniem rabina Mojżesza Becalela Lurii. Służyła celom modlitewnym do II wojny światowej. Niemieccy okupanci urządzili w niej remizę strażacką, wybijając w elewacji pd.-zach. trzy bramy wjazdowe dla samochodów i budując wieżę obserwacyjną nad fasadą. Naziści rozgrabili też wyposażenie bóżnicy. Po 1945 r. budynek użytkowany był jako baza transportowa i magazyn nawozów sztucznych. Generalny remont w latach 1978-1987 przywrócił synagodze dawny wygląd. W 1991 r. obiekt został oddany w użytkowanie Ośrodkowi „Pogranicze - sztuk, kultur, narodów”, obecnie służy jako sala koncertowa i wystawiennicza.

Opis

Synagoga usytuowana jest w centrum miasta, przy głównej ulicy Piłsudskiego, na pn. od niewielkiego placyku u zbiegu ul. Piłsudskiego i ul. Słowackiego, skierowana frontem na pn.-zach. Eklektyczna.

Jednokondygnacyjna na rzucie prostokąta, pseudohalowa, kryta dachem trójspadowym. Murowana z cegły, tynkowana, kryta blachą miedzianą. Elewacje podzielone są wiązkami lizen w kształcie półwałków, włączonych w dolną część belkowania koronującego zwieńczonego profilowanym gzymsem. Pomiędzy nimi rozmieszczone zostały otwory okienne w kształcie wydłużonych prostokątów zamkniętych łukami o podwyższonej strzałce, obramione wąskimi, profilowanymi opaskami. Fasada i wieńczący ją szczyt podzielone są na trzy osie parami wiązkowych lizen. Na osi środkowej mieści się otwór wejściowy w niszy zamkniętej łukiem o podwyższonej strzałce i wnęka z tryforialnym oknem; na pozostałych osiach wysmuklone okna. Parawanowy szczyt o falistym wykroju obwiedziony jest drobno profilowanym gzymsem. W polu środkowym umieszczone zostało biforium w niszy osadzonej na fragmencie profilowanego gzymsu, ujętej dwoma półfilarami, zamkniętej łukiem pełnym. Szczyt wieńczy osiem sterczyn utworzonych z wiązek lizen, nakrytych namiotowymi daszkami. W elewacji tylnej pozorny ryzalit.

Jednoprzestrzenne wnętrze zostało podzielone na trzy nawy przy pomocy arkad wspartych na czterech filarach ustawionych w czworobok, między którymi pierwotnie znajdowała się bima. Nawę główną przekrywa drewniana kolebka na gurtach, nawy boczne nakryte zostały nieco niższymi półkolebkami na gurtach. W ścianie pd.-zach. zachowała się arkadowa nisza Aaron-Hakodesz. Filary i ściany boczne są opięte pilastrami ozdobionymi płycinami, na które spływają gurty sklepienne. Na głowicach pilastrów filarowych osadzono niższe pilastry, umiejscowione między łukami arkad, włączone w gzyms koronujący.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. Możliwość zwiedzania przy okazji imprez kulturalnych.

Oprac. Tomasz Rogala, OT NID w Białymstoku, 20-11-2015 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Krzysztof Urbański.

Rodzaj: synagoga

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.62299, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_BK.165828