kościół parafialny pw. św. Jodoka - Zabytek.pl
Adres
Sątopy
Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. bartoszycki, gm. Bisztynek - obszar wiejski
Historia
Wieś Sątopy została lokowana w 1337 roku. W dokumencie lokacyjnym przewidziano 4 włóki jako nadanie ziemskie dla proboszcza. Pierwsza wzmianka źródłowa o kościele pojawia się w 1343 roku. Prawdopodobnie w tym czasie kościół był w budowie, którą ukończono dobudowując wieżę ok. roku 1380 (Loyal) lub ok. 1400 (Herrmann). W jej trakcie wzniesiono również południową kruchtę, która posiada analogiczną formę jak zwieńczenie elewacji wschodniej. Około 1500 roku wykonano szczyty wieży. W 1699 r. przeprowadzono remont i nieznaczną przebudowę kościoła powiększając ostrołukowe okna. W 1884r. odnowiono zakrystię i kruchtę. W 1886r. po raz kolejny zmieniono wielkość otworów okiennych wracając do formy pierwotnej. Rozwiązanie partii wschodniej świątyni w Sątopach nawiązuje do kolegiaty w Dobrym Mieście, a proporcje i wygląd bryły kościoła wykazują analogię z farami w Kiwitach i Unikowie. W latach 1382-1386 proboszczem w Sątopach był późniejszy biskup warmiński Henryk Vogelsang.
Opis
Gotycki kościół św. Jodoka w Sątopach zlokalizowany jest na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi. Wzniesiony na planie prostokąta, z wieżą od zachodu. Murowany z cegły na kamiennej podmurówce. Bryła kościoła wzmocniona szkarpami. Dach korpusu nawowego i wieży dwuspadowy, kryty dachówka ceramiczną. Od północy do kościoła przylega zakrystia, od południa kruchta. Szczyt wschodni kościoła sterczynowy, artykułowany blendami biegnącymi przez całą wysokość szczytu. Elewacje południowa i północna artykułowane naprzemiennie ostrołukowymi, wysokimi oknami i szkarpami. W elewacji północnej widoczne zamurowane wejście do świątyni. Wieża czterokondygnacyjna, o kondygnacjach nierównej wysokości. Pierwsze trzy kondygnacje wieży artykułowane są blendami, w najwyższej kondygnacji znajdują się niewielkie okna. Wieża zwieńczona dwoma szczytami sterczynowymi: wschodnim i zachodnim. Wejście do kościoła znajduje się w przyziemiu wieży. Portal gotycki, bez zaznaczonej strefy baz i kapiteli. Teren przykościelny pełniący funkcję cmentarza ogrodzony jest niewysokim murem. Wnętrze salowe, kryte stropem. Z kościoła w Sątopach pochodzi gotycki poliptyk św. Jodoka z XV w. znajdujący się obecnie w Muzeum Warmii i Mazur, Oddział w Lidzbarku Warmińskim. Do najcenniejszego wyposażenia wnętrza zachowanego in situ należy barokowy ołtarz główny z 1765r. autorstwa Christiana Bernarda Schmidta z Reszla, tabernakulum z 1760r. oraz barokowe ołtarze boczne: Matki Boskiej i św. Józefa.
Obiekt dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
Oprac. Maurycy Domino, 9.12.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_28_BK.135378, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_BK.220648