kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego - Zabytek.pl
kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego
Adres
Sanok, Grzegorza z Sanoka 5
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. sanocki, gm. Sanok (gm. miejska)
Historia obiektu
Kościół powstał w latach 1874-1887, w pobliżu lokalizacji dwóch wcześniejszych świątyń pw. św. Michała, dzięki staraniom proboszcza, księdza Franciszka Czaszyńskiego, ze składek parafian, wg projektu architekta lwowskiego Józefa Braunseisa, który w l. 70. XIX pełnił funkcję CK inżyniera powiatowego w Sanoku. Bryła kościoła wzorowana była na monachijskim kościele św. Ludwika. W l. 60. XX w. rozbudowano zakrystię, w l. 70. XX w. odnowiono elewacje, wykonano uzupełnienia więźby dachowej, wybito także dwa dodatkowe wejścia do świątyni, po obu stronach głównego, pogłębiono także chór muzyczny i przeprowadzono konserwację polichromii we wnętrzu.
Opis obiektu
Kościół zlokalizowany jest w zespole staromiejskim, na zachód od rynku, na działce wydzielonej od wsch. i zach. ulicami Grzegorza i Wałową, frontem w pd. pierzei placu św. Michała.
Kościół, neoromański, wybudowano jako bazylikę trójnawową z szerokim transeptem, z nawami dwuprzęsłowymi, jednoprzęsłowym prezbiterium z trójboczną apsydą, zamkniętą wewnątrz półkoliście oraz przylegającymi do niego po obu stronach zakrystiami. Na przedłużeniu nawy głównej usytuowany jest przedsionek ramowany dwoma wieżami. Nawa główna, prezbiterium i transept nakryte są krzyżującymi się dachami dwuspadowymi z wieżyczką na sygnaturkę na przecięciu; nawy boczne dachami pulpitowymi, zamknięte trójbocznie prezbiterium zadaszeniem trójpołaciowym. Dominantę bryły stanowią dwie, strzeliste, bliźniacze wieże zwieńczone ośmiobocznymi, stożkowymi hełmami. Kościół wymurowano z cegły, dachy pokryto blachą miedzianą.
W fasadzie zwieńczonej trójkątnym przyczółkiem, flankowanej dwoma trzykondygnacyjnymi wieżami, rozmieszczono otwory różnych kształtów: prostokątne drzwi główne, zamknięte półkolem drzwi boczne, okulus i wnękę konchową z figurą na osi. W elewacjach bocznych, z zamkniętymi od góry półkoliście oknami rozmieszczonymi w dwóch kondygnacjach uwagę zwracają triforia w ścianach szczytowych transeptu. We wszystkich elewacjach zastosowano detal architektoniczny w postaci: kamiennego cokołu, obramień okiennych, nadokienników, gzymsów podokiennych, fryzu arkadkowego, gzymsu wieńczącego. Wnętrze nawy przykryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, ściany ozdobiono polichromią o motywach geometrycznych, roślinnych i figuralnych wykonaną w początkach XX w. wg proj. Tadeusza Popiela i uzupełnioną ok. 1925 r. przez Władysława Lisowskiego. Spośród wyposażenia do cenniejszych elementów należy wyeksponowany w nawie nagrobek starosty sanockiego i stolnika krakowskiego Sebastiana Lubomirskiego pochodzący z poprzedniej świątyni, w formie renesansowej, kamiennej płyty z leżącą postacią rycerza.
Dostępność dla zwiedzających: Zabytek dostępny.
Autor noty: Barbara Potera, OT NID Rzeszów, 28-03-2017 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkowników Andrzej Kwasik, Jarosław Bochyński (JB).
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: neoromański
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.17915, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.208512