Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

Adres
Sadowice, Szkolna 10

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Kąty Wrocławskie - obszar wiejski

Pałac w Sadowicach jest interesującym przykładem okazałej, eklektycznej rezydencji śląskiej łączącej relikty barokowe z klasycyzmem i neobarokiem.

Historia

Barokowy pałac wzniesiony został na pocz. XVIII w., z wykorzystaniem reliktów wcześniejszej siedziby, wzmiankowanej w 1574 roku. Po 1789 r. pałac przebudowano w stylu klasycystycznym dla ówczesnego właściciela dóbr Gottloba Albrechta von Saurma. W 1903 r. kolejni właściciele Johnstonowie przebudowali pałac, nadając mu cechy neobarokowe. Była to wówczas zwarta, parterowa budowla z użytkowym poddaszem, kryta dachem mansardowym z okazałym, oktogonalnym belwederem, który wieńczył hełm, a otaczał taras widokowy. Fasadę ozdabiał naczółkowy ryzalit o wklęsło-wypukłej linii, poprzedzony portykiem filarowo-kolumnowym. W 1914 r. rezydencję rozbudowano do obecnego kształtu, dodając ryzality boczne, połączone z głównym korpusem budynku dwuosiowymi łącznikami.

W 1968 r. pałac zaadaptowano na Zakład Poprawczy Ministerstwa Sprawiedliwości, co wiązało się ze znaczną przebudową wnętrz. Budynek remontowany w l. 1977-78 (dach, elewacje), 1986-89 (elewacje), 1998 (po powodzi z 1997 r.) i 2007 roku.

Opis

Pałac posadowiony nad Bystrzycą, na pn.-zach. skraju wsi, z fasadą zwróconą ku założeniu folwarcznemu, poprzedzoną podjazdem i okrągłym gazonem. Pierwotnie budowlę otaczał park w stylu angielskim, z usytuowaną na jego pn. krańcu klasycystyczną kaplicą grobową rodziny von Saurma, wzniesioną na przełomie XVIII/XIX w. w formie rotundy z czterokolumnowym portykiem.

Pałac eklektyczny, o rozczłonkowanej bryle, podpiwniczony, jednokondygnacyjny z użytkowym poddaszem, nakryty dachami mansardowym z lukarnami. Wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta, z dwoma łącznikami i ryzalitami bocznymi oraz ryzalitem na osi fasady poprzedzonym portykiem filarowo-kolumnowym z tarasem. W elewacji ogrodowej przy środkowym pseudoryzalicie niewielki taras oraz kolumnowa loggia w ryzalicie pn., której towarzyszy duży taras z monumentalnymi, wachlarzowymi schodami ogrodowymi. Cokół oraz naroża gł. korpusu budynku i ryzalitów boniowane, elewacje opasane profilowanym gzymsem wieńczącym. Otwory okienne ujęte obramieniami o zróżnicowanych formach, szczególnie ozdobnymi w partiach ryzalitów bocznych – opracowanymi w formie aediculi z półkolumienkami. Na szczytach ryzalitów zamkniętych łukami o wklęsło-wypukłej linii, dekoracja sztukatorska w postaci festonów, wieńców i ornamentów roślinnych. Kolumny portyku i loggii o gładkich trzonach i jońskich głowicach. Na zwieńczeniu portyku herby dawnych właścicieli rezydencji.

Wnętrza pałacu w układzie dwu i półtraktowym z holem i klatką schodową na osi, znacznie przekształcone w czasach współczesnych, po przystosowaniu budynku dla potrzeb zakładu poprawczego. Część pomieszczeń piwnic nakryta sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi. W korytarzu północnej partii przyziemia zachowany neorenesansowy kominek z piaskowca.

Zabytek niedostępny, Zakład Poprawczy Ministerstwa Sprawiedliwości.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 11.02.2016 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.87534, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.117040